Χ. Γιανναράς - Ανάκαμψη χωρίς ραχοκοκαλιά;

Συχνά έχει γίνει αναφορά στο πρόβλημα της νεοελληνικής ταυτότητας, στην ιδεολογία του Κοραή (την θεωρεία της Μετακένωσης) καθώς και στον ελλαδικό μεταπρατισμό (ιδιαίτερα εδώ και εδώ). Έτσι θεώρησα πως το παρακάτω άρθρο του Χ. Γιανναρά θα έχει ενδιαφέρον καθώς δίνει μια διαφορετική ερμηνεία στην Ιστορία αλλά και μια άλλη άποψη για την κρίση και την μάλλον αναπόφευκτη «καταστροφή».

α.α.

Iδιοφυής διανοούμενος, επιφανής στον χώρο της ελλαδικής δημοσιογραφίας, έγραφε πριν κάποιες μέρες:

«Για τον ελληνικό 21ο αιώνα η έξοδος από το ευρώ θα ισοδυναμεί με την καταστροφή του 1922. Mε τη διαφορά όμως ότι τότε η Eλλάδα έσπασε τα μούτρα της διεκδικώντας ρόλο στην Aνατολή. Eνώ τώρα η καταστροφή θα έχει πλήξει την πορεία για την ολοκλήρωσή της ως κράτους της Δύσης».

Διατύπωση αξιοπρόσεκτα ενδεικτική. Δείχνει με σαφήνεια ποια πληροφόρηση και ποιες κριτικές αξιολογήσεις συγκροτούν την ιστορική συνείδηση, όχι της ημιμορφωμένης (και γι’ αυτό δοκησίσοφης) πλειονότητας των Ελλαδιτών, αλλά χαρισματικών διανοουμένων που, είτε το θέλουν είτε όχι, ηγούνται σήμερα: διαμορφώνουν νοο-τροπία, κριτήρια, συλλογικές στοχεύσεις.

Θ. Δ. Φραγκόπουλος - Ως την Άλωση

Ιωάννης VIII Παλαιολόγος κατά την επίσκεψή στην
 Φεράρα - Λεπτομέρια τοιχογραφίας στο Παλάτι
 των Μεδίκων του Μπενότσο Γκότσολι

Σήμερα λίγη ποίηση από τον Θεόφιλο Φραγκόπουλο (1923 - 1998),  ένα ποίημα από έναν ίσως όχι και ιδιαίτερα γνωστό πια ποιητή, αλλά που νομίζω πως οι στίχοι του κάποιες στιγμές ίσως εκφράζουν ένα παράπονο και αυτή την ζοφερή εικόνα που όλο και συχνότερα έρχεται μπροστά στα μάτια μας:

Ὣς τὴν ἄλωση

Ὁ τόπος μου εἶναι δικὸς μου, καὶ τίποτα δὲν μπορεῖ
νὰ τὸν ἀλλάξει - τὰ βράχια του, καὶ τὸ γιαλὸ του,
καὶ τὰ κύμματα μὲ τὰ πυροφάνια, καὶ τὰ βουνὰ
μὲ τὶς ὀρθωμένες τους πλαγιές· ὁ τόπος μου εἶναι δικὸς μου,
κι ἂς τρέχουν γύρω του γύπες καὶ μέσα του σκουλήκια.

11. 9. 1185, Η Ιστορία διδάσκει... - Βυζαντινό Στασιωτικό

Η ενδεκάτη Σεπτεμβρίου έχει μείνει στην μνήμη του σημερινού ανθρώπου με την αναφορά στα «τρομοκρατικά» γεγονότα του 2001. Αλλά η σημερινή ανάρτηση θα μας πάει πίσω σε άλλα γεγονότα που δεν έχουν σχέση. 826 χρόνια πίσω, στις ένδεκα Σεμπτεμβρίου του έτους 1185 μ. Χ., όταν ο λαός της Κωνσταντινούπολης αγανακτισμένος και οργισμένος πολύ κατά του Κομνηνού Ανδρόνικου δείχνει το άσχημο πρόσωπό του αλλά και επιβεβαιώνει το γεγονός ότι πάνω και από το πρόσωπο του αυτοκράτορα βρίσκεται μονάχα αυτός και ότι η λαϊκή έγκριση είναι αυτή που τον νομιμοποιεί...

Αφήνω τον Ζ. Αϊναλή να μας αφηγηθεί και να σχολιάσει τα γεγονότα, δανειζόμενος τα λόγια του από το περιοδικό Ποιείν :

11 Σεπτεμβρίου 1185. Ο λαός της Κωνσταντινούπολης, αγανακτισμένος από την πολιτική του Ανδρόνικου Κομνηνού, αρχίζει να συγκεντρώνεται με απειλητικές διαθέσεις έξω απ’ το παλάτι των Βλαχερνών. Ο Ανδρόνικος αντιλαμβάνεται ότι οι ώρες του είναι μετρημένες. Φυγαδεύεται από το παλάτι με τη βοήθεια μερικών πιστών του υπηρετών και τη συνοδεία των δύο γυναικών του, της συζύγου του και της ερωμένης του, κι αποπειράται να διαφύγει στα κρυφά στην Κριμαία με το πλοίο. Δεν έχει προλάβει εντούτοις να σαλπάρει το πλοίο όταν η θάλασσα, θαρρείς αγανακτώντας κι εκείνη εναντίον του, όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο Χωνιάτης, αρχίζει να οργίζεται. Αμέσως σηκώνεται μια τρικυμία τρομερή που ξεβράζει το πλοίο στην ακτή. Εκεί συνελήφθη ο Κομνηνός. Ναυαγισμένος, με τις δυο γυναίκες του, στις ξέρες.

Οδ. Ελύτης - «Ο εκτροχιασμός είναι αναπόφευκτος...»

Έργο του Κων. Παρθένη

Σήμερα, σε πείσμα των καιρών, θα ήθελα πολύ να αφιερώσω την σημερινή ανάρτηση σε ένα πεζό κείμενο του Ὀδυσσέα Ἐλύτη, ένα κείμενο, ναι πεζό, αλλά όχι λιγότερο ποιητικό και όχι χωρίς την ευαισθησία, τον ρομαντισμό μα και τον ρεαλισμό του Ποιητή. Θέλω να παραθέσω ένα αυτοτελές απόσπασμα από «τὰ Δημόσια καὶ τὰ Ἰδιωτικά» που γράφτηκε 6 χρόνια πριν τον θάνατό του το 1996, χωρίς σχόλια αυτή την φορά. Το απόσπασμα το παραθέτω λίγο κουτσό, μάλλον «ροκανισμένο» και γυμνό και όχι με την γραφή που το παρέδωσε με τους τόνους και τα πνεύματα ο μεγάλος Ποιητής που τόσο αγωνίστηκε για αυτήν. Ας μου το συγχωρέσει αυτό ο αναγνώστης.

Χ. Γιανναράς - «Η ανέφικτη ακαδημαϊκή ελευθερία»

Chulos y chulas (1906) του José Gutiérrez Solana

α.α.: Νέος Σεπτέμβρης, νέες καταλήψεις, αλλά το ίδιο ανίατο πρόβλημα της «παιδείας», πρόβλημα ριζωμένο βαθιά στην πολιτική φαυλότητα και την κομματοκρατία που από καιρό έχουν αναιρέσει ουσιαστικά το άσυλο των ελευθέρων ιδεών, αυτό το άσυλο το συνταγματικά κατοχυρωμένο. Αιτία, όπως είναι γνωστό, είναι ο νέος νόμος που θα έλεγε κανείς μετεωρίζεται μεταξύ της κοινής λογικής και της σύγκρουσης συμφερόντων.

Είναι μια προσωπική τουλάχιστον διαπίστωση ότι οι περισσότερες αντιδράσεις (και από τα «δύο στρατόπεδα», αν μια τέτοια σχηματοποίηση δεν είναι αυθαίρετη) από το διαδίκτυο και τον τύπο ως και την «κάτω πλατεία» του Συντάγματος, χαρακτηρίζονται από την τύφλωση της «ιδεολογίας», ένα φαινόμενο απότοκο της πλήρους κομματικοποίησης και απο-πολιτικοποίησης/ιδιωτείας (δες επίσης το άρθρο: To κόκκινο σημάδι της Ιδιωτείας) - δυστυχώς η ένταξη σε μια παράταξη έχει πλέον ταυτιστεί με την ενασχόληση με τα κοινά. Η ελευθερία έχει καταλυθεί εκ των έσω,   φτιασιδομένη εν γένη με συνελεύσεις φυλακισμένες σε αντιπαραθέσεις «ιδεολογικών» ή «συντεχνιακών» μορφωμάτων χωρίς να αφήνων περιθώρια για καθαρές αναφορές σε ουσιαστικά θέματα.