Ανιχνεύσεις - Πως διαμορφώνεται η ταυτότητα; [Video]

Α. Φασιανός - Κόκκινος ποδηλάτης

Σίγουρα μια συζήτηση πάνω στην έννοια της ταυτότητας και στους τρόπους διαμόρφωσης της μπορεί σήμερα να φαντάζει άκαιρη ή και λειτουργικά αποκομμένη από τα προβλήματα του σημερινού ανθρώπου που βιώνει πολλές φορές με τον πιο βίαιο τρόπο την κρίση μιας ολόκληρης κοσμοθεωρίας.

Αλλά η απάντηση στο αιώνιο και τις περισσότερες φορές λανθάνον ερώτημα «ποιός είμαι;» ή «ποιοι είμαστε;» , ένα ερώτημα τόσο προσωπικό όσο και συλλογικό, είναι η πρώτη προϋπόθεση όχι μόνο για την ερμηνεία, κατανόηση και αντιμετώπιση μια τέτοιας περιόδου αλλά και για την θεμελίωση μιας δημιουργικής προοπτικής. Άλλωστε ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας και το παρόν είναι αλληλένδετος με την θεώρηση του μέλλοντος και μια κρίση μπορεί το ελάχιστο να λειτουργήσει ως μια γόνιμη περίοδος ερμηνείας, επανερμηνίας και συζήτησης των πιο ουσιωδών πραγμάτων.
Η κατανόηση λοιπόν του τρόπου με τον οποίο η ταυτότητα διαμορφώνεται, γίνεται σήμερα μάλλον ανάγκη επιτακτική, η βάση για νηφάλιες απαντήσεις και λύσεις.

Είναι εύκολο να σκεφτεί κανείς την έννοια της ταυτότητας ως κάτι το φυσικά σταθερό και διαχρονικά ακέραιο, ως κάτι που αποκτιέται πολλές φορές κληρονομικά ή αποτελεί συνειδητή επιλογή.

Η αλήθεια είναι όμως πως μια τέτοια θεώρηση είναι μάλλον εσφαλμένη και δεν θα μπορούσε να απαντήσει σε καίρια ερωτήματα που τίθενται σήμερα. Υπάρχει κρίση ταυτοτήτων; Ποια η σημασία του καπιταλισμού και πως τίθεται το ερώτημα της ταυτότητας σήμερα όταν μέσα στην αποσημανση όλων των θεμελιωδών ιδιοτήτων που συγκροτούσαν έναν ανθρώπινο κόσμο, οι σχέσεις εμφανίζονται μονάχα ως σχέσεις συναλλαγής; Τι σημαίνει η αποδόμηση του έθνους κράτους και που οδηγείται ο σημερινός άνθρωπος; Γιατί αναδύονται φαινόμενα φομενταλισμού και εθνικισμού και τι συνιστά πολλές από τις αναδυόμενες ταυτότητες πλαστές; Ερωτήματα που τίθενται και συζητιούνται στην εξαιρετική εκπομπή Ανιχνεύσεις:

α.α.

Συζητούν οι Δ. Βεργέτης, π. Ν. Λουδοβίκος και Α. Μπαλτάς

Ορισμός του Δ. Βεργέτη για την ταυτότητα:

Ταυτότητα δεν είναι ένα πρωτογενές δεδομένο. Κάθε ταυτότητα εμφανίζεται και αποκαλύπτεται στην πορεία της εξιχνίασης του σαν κάτι το επίπλαστο και κατασκευασμένο. Η ταυτότητα δεν είναι ένα φυσικό δεδομένο ή η προέκταση ενός πυρήνα εαυτότητας. Δεν είναι αυτοθεσμιζόμενη. Η Ταυτότητα στην πραγματικότητα προσδιορίζεται από τον Άλλο, δηλαδή από μια βαθμίδα ετερότητας, μια βαθμίδα που δεν είναι υποκειμενικοποιησημη, δηλαδή που δεν είναι στην διάθεση του υποκειμένου .

Αφού η ταυτότητα δεν υφίσταται ως πρωτογενές δεδομένο, αυτό που προϋπάρχει είναι το κοίτασμα των διαφορών μεταξύ των ατόμων (επίκτητες ή εκ γενετής).

Η ταυτότητα είναι κάτι το ρευστό και ανακλητό, μεταβατικό και συγκυριακό και που εμφανίζεται δευτερογενώς ως αποτέλεσμα μιας επεξεργασίας.