Πλέον θα μπορείτε να παρακολουθείτε το Ἀναγράφω και από την σελίδα του στο facebook

α.α.

Κυριακή 19 Ιουνίου 2011

«Ο Παπαλάγκι»

Θα ήθελα να σας παρουσιάσω τις σκέψεις ενός «άγριου» φύλαρχου από το νησί Τιαβέα του Ειρηνικού, οπως τις κατέγραψε ο Erich Scheurmann, ένας Γερμανός λογοτέχνης ο οποίος επισκέφτηκε κατά την δεκαετία του 1920 τους Σαμόα, τότε μια γερμανική αποικία. Ο ίδιος ισχυρίστηκε πως ήταν αυθεντικοί λόγοι του φυλάρχου Τουιάβιι ο οποίος επισκέφτηκε την Ευρώπη για να μιλήσει για τον "Παπαλάγκι" ( ή Παπαλάνγκι που σημαίνει λευκός) στην φυλή του. Βέβαια πλεον αυτοί οι λόγοι θεωρούνται φανταστικοί αλλά παρόλα αυτά έχουν μεγάλη αξία καθώς παρουσιάζουν με μια άλλη οπτική τον Δυτικό πολιτισμό.
Θα ήταν λάθος βέβαια κατ᾽εμέ να εκλάβει κανείς όλα αυτά ως μια πρόταση για επιστροφή σε πρώιμες ή πρωτογονικές μορφές του πολιτισμού και της τεχνολογία, μια πρόταση οπισθοδρομισμού και δαιμονοποίησης της τεχνολογίας και των τεχνολογικών επιτευγμάτων. Αντίθετα θα πρότεινα την ανάγνωση των παρακάτω αποσπασμάτων με στόχο τον προβληματισμό για το κατα ποσο η περιπλοκότητα του σημερινού μας πολιτισμού μας εξυπηρετεί ή τελικά αν μας σέρνει και αιχμαλωτίζει. 
Τα παρακάτω αποσπάσματα τα οποία τα συνέλεξα από τον ιστό προέρχονται από το βιβλίο Ο ΠΑΠΑΛΑΝΓΚΙ , Εκδόσεις Ύψιλον. 


Αν μιλήσεις σε κάποιον Ευρωπαίο για τον Θεό της αγάπης, θα μορφάσει και θα χαμογελάσει. Θα χαμογελάσει για την αφέλεια των σκέψεών σου. Δωσ' του όμως ένα γυαλιστερό, στρογγυλό κομμάτι μέταλλο ή ένα μεγάλο βαρύ χαρτί, και θα δεις αμέσως τα μάτια του να γυαλίζουν και τα σάλια του να τρέχουν.

Ο Παπαλάγκι έχει τόσα επαγγέλματα όσες είναι οι πέτρες μέσα στη λίμνη. Κάθε πράξη του την κάνει επάγγελμα. Είναι ωραίο να φέρνει κανείς μια φορά νερό από την πηγή, ακόμη και περισσότερες φορές την ίδια μέρα. Όποιος όμως πρέπει από την ανατολή μέχρι την δύση του ηλίου και κάθε ημέρα ξανά και κάθε ώρα, όσο φτάνει η δύναμή του, να κουβαλάει συνέχεια νερό - αυτός τελικά θα πετάξει με οργή τον κουβά μακριά του αγανακτισμένος για τα δεσμά στο κορμί του. Γιατί τίποτα δεν είναι τόσο δύσκολο για τον άνθρωπο, όσο να κάνει πάντα το ίδιο ακριβώς πράγμα.

Και γι' αυτό μέσα στους ανθρώπους των επαγγελμάτων ζει ένα φλογερό μίσος. Όλοι αυτοί έχουν στην καρδιά τους κάτι σαν ζώο, που το συγκρατούν δεσμά, που επαναστατεί και που όμως δεν μπορεί να ελευθερωθεί. Και όλοι συγκρίνουν μεταξύ τους τα επαγγέλματά τους, γεμάτοι φθόνο και μίσος, μιλάν για ανώτερα και κατώτερα επαγγέλματα, παρ' όλο που όλα τα επαγγέλματα δεν είναι παρά μισοδουλειές. Γιατί ο άνθρωπος δεν είναι μόνο χέρι ή μόνο πόδι ή μόνο κεφάλι, είναι όλα μαζί ενωμένα. Χέρι, πόδι και κεφάλι θέλουν να είναι μαζί. Μόνο όταν όλα τα μέλη και οι αισθήσεις ενεργούν από κοινού μπορεί μια ανθρώπινη καρδιά να γιατρευτεί από χαρά, ποτέ όμως όταν μόνο ένα μέρος του ανθρώπου έχει ζωή και τα άλλα πρέπει να είναι όλα νεκρά. Αυτό προξενεί στον άνθρωπο σύγχυση, απελπισία ή αρρώστια».

Ο Παπαλάνγκι είναι ένας άνθρωπος με εντελώς δική του λογική.
Κάνει πολλά που δεν έχουν νόημα και τον αρρωσταίνουν κι όμως τα εξυμνεί και τραγουδά τραγούδια γι’ αυτά του τα κατορθώματα
…Ένας άλλος λόγος που κάνει τον Παπαλάνγκι να ξεχωρίζει, είναι ότι λέγοντας πολλά λόγια, προσπαθεί να μας πείσει ότι είμαστε φτωχοί και άθλιοι, και ότι χρειαζόμαστε πολλή βοήθεια,
γιατί δεν έχουμε πράγματα.

Μόνο μια και μοναδική φορά συνάντησα κάποιον άνθρωπο που είχε πολύ χρόνο, που δεν παραπονιότανε ποτέ ότι του λείπει, αυτός όμως ήταν φτωχός, βρόμικος και περιφρονημένος. Οι άνθρωποι απόφευγαν να περάσουν από δίπλα του και κανένας δεν τον πρόσεχε. Εγώ δεν καταλάβαινα αυτή τη συμπεριφορά, γιατί το βάδισμά του ήταν χωρίς βιασύνη και τα μάτια του είχαν ένα ήρεμο, φιλικό χαμόγελο. 'Οταν τον ρώτησα, το πρόσωπό του συσπάστηκε και είπε θλιμμένα: "Ποτέ δεν ήξερα να εκμεταλλευτώ τον χρόνο μου, γι' αυτό και είμαι ένας φτωχός, περιφρονημένος φουκαράς." Ο άνθρωπος αυτός είχε χρόνο, κι αυτός όμως δεν ήταν ευτυχισμένος.

Αφήστε με να σας περιγράψω, αδέρφια μου των Πολλών Νησιών, τί είναι πράγμα. Η καρύδα είναι ένα πράγμα, η βεντάλια είναι ένα πράγμα, το πανί, το όστρακο, το δαχτυλίδι, το πιάτο, το κόσμημα, όλα αυτά, είναι πράγματα. Υπάρχουν όμως δυό ειδών πράγματα. Αυτά που έφτιαξε το μεγάλο Πνεύμα, χωρίς εμείς να το βλέπουμε, και που δεν κοστίζουν σ’εμάς τους ανθρώπους κανέναν κόπο και δουλειά, όπως η καρύδα, το μύδι, η μπανάνα. Υπάρχουν και τα πράγματα που φτιάχνουν οι άνθρωποι, με πολύ κόπο και δουλειά, όπως το δαχτυλίδι, το πιάτο, η βεντάλια.
Ω, αδέρφια μου, αν μπορούσατε να με πιστέψετε! Μπήκα μέσα στην σκέψη του Παπαλάνγκι, και είδα την βούλησή του τόσο καθαρά, σαν να την φώτιζε ο μεσημεριάτικος ήλιος.
Επειδή καταστρέφει τα πράγματα του μεγάλου Πνεύματος, όπου κι αν βρεθεί, θέλει, αυτό που σκοτώνει, να το ξαναζωντανέυει, με την δική του δύναμη. Έτσι πείθει τον εαυτό του, ότι επειδή φτιάχνει τα πολλά πράγματα, είναι ο ίδιος το Μεγάλο Πνεύμα.
Εκεί όπου βρίσκονται οι πολλές καλύβες του Παπαλάνγκι, στα μέρη που οι ίδιοι ονομάζουν πόλεις,
ο τόπος είναι έρημος όπως η παλάμη… γι αυτό ο Παπαλάνγκι τρελλάθηκε και παριστάνει το Μεγάλο Πνεύμα, για να μπορέσει έτσι να ξεχάσει όλα αυτά, που τού λείπουν.
Επειδή είναι τόσο φτωχός, και η χώρα του τόσο θλιβερή, καταφεύγει στα πράγματα, τα μαζεύει, όπως μαζεύει ο τρελός του χωριού τα μαραμένα φύλλα, και γεμίζει με αυτά την καλύβα του. Γι αυτό και μας φθονεί, και θέλει να γίνουμε κι εμείς φτωχοί, σαν αυτόν.

Μια Ευρωπαϊκή καλύβα έχει τόσα πράγματα, που ακόμη κι αν κάθε άντρας ενός χωριού της Σαμόα γέμιζε την αγκαλιά του με αυτά, δεν θα έφτανε ολόκληρο το χωριά για να την αδειάσουν. Σε μιά μόνο καλύβα, υπάρχουν τόσο πολλά πράγματα, ώστε πολλοί λευκοί αρχηγοί χρειάζονται πολλούς άντρες και γυναίκες, που δεν κάνουν τίποτε άλλο, από το να τοποθετούν αυτά τα πράγματα στην θέση τους και να τα καθαρίζουν από την σκόνη. Ακόμη και η πιό μεγάλη Ταοπού,
ξοδεύει πολύ χρόνο για να μετρά όλα τα πολλά της πράγματα, να τα τακτοποιεί, και να τα καθαρίζει.

δεν θα τον δεις να τραγουδά, να έχει χαρούμενα μάτια.
Οι άντρες και οι γυναίκες του λευκού κόσμου θα θρηνούσαν μέσα στις καλύβες μας, και θα έτρεχαν να μαζέψουν ξύλα, και το καύκαλο της χελώνας, γυαλιά, σύρματα, παρδαλές πέτρες, και πολλά ακόμη, από το πρωί μέχρι το βράδυ θα κινούσαν τα χέρια και τα πόδια τους, μέχρι η καλύβα τους να γέμιζε μικρά και μεγάλα πράγματα. Πράγματα που καταστρέφονται εύκολα, που μπορεί να τα αφανίσει κάθε φωτιά, και κάθε τροπική βροχή, έτσι που πάντα να πρέπει να φτιάχνονται καινούργια.

Γι αυτό και τα πρόσωπα των λευκών είναι συχνά τόσο κουρασμένα και θλιμμένα, γι’αυτό μόνο ελάχιστοι από αυτούς βρίσκουν τον καιρό να δουν τα πράγματα του Μεγάλου Πνεύματος, να παίξουν στην πλατεία του χωριού, να γράψουν τραγούδια και να τα τραγουδήσουν χαρούμενα, να χορέψουν την ημέρα της γιορτής, και να χαρούν τα μέλη τους, όπως είναι καθορισμένο για όλους εμάς.

Αυτοί πρέπει να αποκτούν πράγματα. Πρέπει να προσέχουν τα πράγματά τους να μην τους τα κλέψουν. Τα πράγματα γαντζώνονται πάνω τους, και σέρνονται, σαν τα μικρά μυρμήγκια της άμμου. Με απόλυτη ψυχρότητα κάνουν κάθε είδους έγκλημα για να αποκτήσουν πράγματα.
Πολεμούν ο ένας τον άλλον, όχι για την Τιμή τους, ούτε για να μετρήσουν την πραγματική τους δύναμη, αλλά μόνο και μόνο για τα πράγματα.

Το μεγαλύτερο από τα ψέμματα του Παπαλάνγκι είναι αυτό: τα πράγματα του Μεγάλου Πνεύματος είναι άχρηστα, ενώ τα δικά του είναι πολύ χρήσιμα, είναι πιό χρήσιμα.

Τα πράγματα του Παπαλάνγκι , αν και είναι τόσο πολλά στον αριθμό, αν και αστράφτουν, και λαμποκοπούν, δεν φώτισαν τα μάτια του περισσότερο, δεν έκαναν τις αισθήσεις του εντονότερες.
Επομένως, τα πράγματά του είναι άχρηστα, και επομένως, αυτά που λέει, και αυτά που θέλει να μας επιβάλει, είναι κακόβουλα, και η σκέψη του, είναι διαποτισμένη από δηλητήριο.

Ο Παπαλάνγκι άγαπάει πολύ το στρογγυλό μέταλλο και το βαρύ χαρτί, όμως αγαπάει και αυτό που δεν πιάνεται και που όμως υπάρχει - το χρόνο. Κάνει πολύ φασαρία και λέει πολλές ανοησίες γι ‘ αυτόν .
Παρόλο που ο χρόνος ποτέ δεν είναι περισσότερος απ’ όσο χωράει στο διάστημα μεταξύ ανατολής και δύσης του ήλιου, για τον Παπαλάνγκι ποτέ δεν είναι αρκετός.
Πιστεύω ότι ο χρόνος ξεγλιστρά από τα χέρια του σαν το φίδι στην υγρή παλάμη, ακριβώς επειδή τον κρατά πολύ σφιχτά. δεν τον αφήνει να συνέλθει. τον κυνηγά πάντα με απλωμένα χέρια, δεν τον αφήνει να ησυχάσει, να ξαπλωθεί στον ήλιο. Θέλει ο χρόνος να ‘ναι πάντα κοντά του, τον θέλει να τραγουδά και να μιλά. Ο χρόνος όμως είναι σιωπηλός και ειρηνικός και αγαπά την ησυχία και το άραγμα στο στρώμα.
Ο Παπαλάνγκι δεν έχει καταλάβει τι είναι ο χρόνος, δεν τον έχει αντιληφθεί σωστά και γι ‘ αυτό τον κακοποιεί με τις ωμές του συνήθειες.
Για τα πέτρινα μπαούλα, τις σχισμές στις πέτρες, τα πέτρινα νησιά και τι υπάρχει ανάμεσά τους.
Ο Παπαλάγκι κατοικεί σαν το μύδι σ΄ ένα σκληρό καβούκι. Ζει ανάμεσα σε πέτρες όπως η σκολόπεντρα μέσα στις ρωγμές της πετρωμένης λάβας. Πέτρες είναι γύρω του, δίπλα του και πάνω του. Η καλύβα του μοιάζει μ’ ένα όρθιο μπαούλο από πέτρα. Ένα μπαούλο με πολλά συρτάρια και πολλές τρύπες.
Από ένα μόνο σημείο μπορεί κανείς να μπει και να βγει στο πέτρινο καβούκι.
Το σημείο αυτό ο Παπαλάγκι το ονομάζει είσοδο, όταν μπαίνει στην καλύβα και έξοδο όταν βγαίνει, παρ’ όλο που και τα δύο είναι ένα και το ίδιο πράγμα.
Στο σημείο αυτό λοιπόν υπάρχει μια μεγάλη σανίδα που πρέπει κανείς να τη σπρώξει με δύναμη για να μπορέσει να μπει στην καλύβα. Ακόμη όμως βρίσκεται στην αρχή και θα πρέπει να σπρώξει πολλές ακόμη σανίδες, ώσπου να βρεθεί πραγματικά μέσα στην καλύβα.
Στις καλύβες τώρα συμβαίνει να κατοικούν περισσότεροι άνθρωποι απ’ όσοι ζουν σ’ ένα μόνο χωριό της Σαμόας και γι’ αυτό πρέπει κανείς να ξέρει ακριβώς το όνομα της Άϊγκα (οικογένειας) που θέλει να επισκεφτεί. Γιατί κάθε Άϊγκα έχει για τον εαυτό της ένα ιδιαίτερο μέρος του πέτρινου μπαούλου, ή επάνω ή κάτω ή στο κέντρο, αριστερά ή δεξιά ή στη μέση.
Και η μια Άϊγκα συχνά δεν ξέρει τίποτα απολύτως για τις άλλες, λες και δεν τους χωρίζει μόνο ένας πέτρινος τοίχος, αλλά είναι σαν να βρίσκονται ανάμεσά τους βουνά και λαγκάδια και πολλές θάλασσες. Συχνά δεν ξέρουν τα ονόματά τους, κι αν συναντηθούν στην τρύπα της εισόδου χαιρετιούνται μόλις και μετά βίας ή μουρμουρίζουν μέσα από τα δόντια τους κάτι στον άλλο σαν κάτι εχθρικά έντομα. Σαν να τους εξοργίζει το ότι είναι υποχρεωμένοι να ζουν τόσο κοντά ο ένας με τον άλλο.



Πηγές - Περισσότερες πληροφορίες
http://www.thelooniverse.com/strips/realfreepress/papalagi.html
Αποσπάσματα

6 σχόλια:

  1. Είμαστε όλοι Παπαλάνγκι. (?)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Αγαπητέ φίλε/φίλη,

    νομίζω πως ίσως είναι δύσκολο να δούμε τους εαυτούς μας με άλλα μάτια.. και σίγουρα αυτό το κείμενο είτε αυθεντικό είτε όχι νομίζω μας το προσφέρει σε κάποιο βαθμό. Πιθανότατα έχουμε γίνει "Παπαλάνγκι" από την στιγμή που μια πιο περίπλοκη ζωή αντί να εξυπηρετήσει κάποιες ζωτικές ανάγκες, όπως υποσχέθηκε, μονάχα τις αντικατέστησε με κάποιες άλλες...
    Κάπου είχα διαβάσει μάλιστα μια έρευνα που έδειχνε πως μετά από ένα σημείο, ένα μεγαλύτερο εισόδημα ή μεγαλύτερη κατανάλωση, δεν συνεπάγεται περισσότερη ευτυχία (ένα παρόμοιο σχετικό κείμενο εδώ: http://www.sustainablescale.org/attractivesolutions/understandinghumanhappinessandwellbeing.aspx).

    Βέβαια πιστεύω πως το πρόβλημα δεν είναι η ιλιγγιώδης ανάπτυξη της τεχνολογίας αλλά το πως εμείς επιλέξαμε να την χρησιμοποιούμε για να διαμορφώσουμε τον βίο μας, κάτι που όμως σημαίνει πως μπορούμε ακόμη να αλλάξουμε τα πράγματα αν όλοι το θέλουμε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Πολύ καλή ιδέα να μαζέψεις τα αποσπάσματα αυτά. Ωραίο άρθρο οπως και πολύ ενδιαφέρον προσωπικό μπλογκ.

    Βρέθηκα πολύ πρόσφατα στο ιστολόγιο σου και όπως λέμε φαίνεται να έχει πολυ ζουμί. Μπράβο.

    Δεν είμαι κανένας ιδιαίτερα δεινός χρήστης της ελληνικής γλώσσας όμως έχω την αίσθηση ότι στην πρώτη παράγραφο 12η σειρά από πάνω που λες ''παρουσιάζουν μέσω από μια άλλη οπτική τον Δυτικό πολιτισμό'' πως είναι λάθος. Δεν μου κάθεται καλά το μέσω από. Ίσως θα ήταν καλύτερα αν έγραφες μέσα απο ή αν δεν το χρησιμοποιούσες καθόλου και έλεγες σκέτο ''απο μια άλλη'' ή ''με μια άλλη''. Επίσης στην ίδια παράγραφο στην 18η-19η σειρά θα απέφευγα να κολήσω 2 ''μας'' μαζί και μάλλον θα προτιμούσα να το έβαζα ένα κλικ μπροστά και να λέει "του σημερινού μας πολιτισμού μας εξυπηρετεί..''. Και τέλος το μόνο σίγουρο λαθάκι, στην ίδια σειρά είναι εκεί που γράφεις ''τελικα μας αν σέρνει''.

    Αυτά φιλικά,
    mastrogiwrgis

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αγαπητέ φίλε,

      σε ευχαριστώ πολύ για τις επισημάνσεις! Δυστυχώς η βιασύνη καμιά φορά δεν βοηθάει....Τα λάθη όμως διορθώθηκαν. Θα χαρώ πολύ να σε «ξαναδώ» στις σελίδες του ιστολογίου (είτε με τέτοιες επισημάνσεις - φοβάμαι, μάλλον θα υπάρχουν και άλλες ευκαιρίες - είτε με όποια άλλα σχόλια).

      Ευχαριστώ.

      α.α.

      Διαγραφή
  4. το βιβλιο αυτο ειναι στα πλανα μου να διαβαστει στο αμεσο μελλον. αυτη τη στιγμη διαβαζω ενα με 2 γαλλους που απο φασισαν αρχες του 1980 να γυρισουν με ποδηλατα σε 3 χρονια τον κοσμο. τελικα το καταφεραν με μια μικρη αποκλιση. εκαναν 15 χρονια και ενα μωρο. αρα δεν ηταν Παπαλανγκι. η ευτυχια παντως βρισκεται σε διαφορετικο τροπο ζωης για τον καθενα. ο χρονος παντως σιγουρα δεν ειναι χρημα. δεν μπορει καν να συγκριθει, δεν μπορει να μετρηθει με το χρημα. τωρα αν οι τυποι που τρεχουν σα τρελοι καθε μερα στο μετρο να προλαβουν (δεν ξερω τι)ειναι ευτυχισμενοι δικο τους θεμα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αγαπητέ φίλε/η,

      ζητώ συγνώμη που δεν απάντησα νωρίτερα αλλά το σχόλιο σου μου διέφυγε. Θα με ενδιέφερε πολύ να μάθω τον τίτλο του βιβλίου που αναφέρεις.
      Πάντως αυτό που ίσως κάνει την διαφορά να είναι και ο τρόπος που νοηματοδοτεί κανείς την ζωή του και το αν πραγματικά αναζητεί κάποιο νόημα.

      Σε ευχαριστώ.

      α.α.

      Διαγραφή

Παρακαλώ αφήστε το δικό σας Σχόλιο ή Προβληματισμό!!