Πλέον θα μπορείτε να παρακολουθείτε το Ἀναγράφω και από την σελίδα του στο facebook

α.α.

Τετάρτη 3 Αυγούστου 2011

To κόκκινο σημάδι της Ιδιωτείας (και η συμμετοχή στα Κοινά)

Διάβαζα πριν λίγο καιρό τους Ἀχαρνῆς του Αριστοφάνη (η αρχαιότερη κωμωδία που μας σώζεται) και αν και αξίζει κανείς να αναφερθεί σε όλο το έργο (και θα γίνει και αυτό κάποια στιγμή), σήμερα θα ήθελα να αναφερθώ σ᾽ ένα συγκεκριμένο χωρίο που μου έκανε ιδιαίτερα μεγάλη εντύπωση  και που νομίζω αξίζει να αναλογιστούμε:

Μιλάει ο Δικαιόπολης (το κύριο πρόσωπο του δράματος, «ένας μέσος τίμιος Αθηναίος πολίτης, ο οποίος έχοντας απηυδήσει από την απροθυμία της πατρίδας του να έλθει σε ειρηνική συνδιαλλαγή με την Σπάρτη, αναλαμβάνει την πρωτοβουλία να κάνει προσωπική ειρήνη με τους Σπαρτιάτες»[1]):



ΔΙΚΑΙΟΠΟΛΗΣ: 
«...Αφ᾽ότου πλένω τη μούρη μου, μια τέτοια πίκρα
δε μου έτσουξε τα μάτια όπως ασβέστης
ποτές ως τώρα, που είναι για να γίνει
του Δήμου η τακτική σύναξη [αρχ.: ἐκκλησία] κι έρμη
απ᾽το πρωί απομένει η Πνύκα, φλυαρούσε 
στην αγορά κι ενώ έχουν περιζώσει 
με κόκκινο σκοινί [αρχ.: σχοινίον μεμιλτωμένον] οι αρχές τους δρόμους, 
στη σύναξη το λαό για να μαντρώσουν, 
όλοι πασκίζουν να ξεφύγουν. Ούτε
κι οι άρχοντες φάνηκαν, μα θα φτάσουν
αργά και θα στριμώχνονται όπως  όπως, 
τρέχοντας σαν κοπάδι, για να πιάσουν 
πρώτη σειρά στους πάγκους. Όμως διόλου
 δε γνοιάζεται κανείς για την ειρήνη·
έεχ! τι τραβάς κακόμοιρη πατρίδα[...]»
Μτγρφ. Τ. Ρούσσος, εκδ. Κάκτος, 1991 


Νομίζω καταφέρνει ο Αριστοφάνης να παρουσιάσει μια ατμόσφαιρα που λίγο ή πολύ (μάλλον μεγεθυμένη) την νοιώθουμε ως σήμερα· και μάλλον θα ήταν φαντασιοπληξία κανείς να πιστεύει πως στην αρχαία Αθήνα της «άμεσης Δημοκρατίας» δεν υπήρχαν πολίτες και πολιτικοί που προτιμούσαν να φλυαρούν ή να καταπιάνονται  με θέματα άνευ ουσίας, και πως όλοι πολιτεύονταν ενεργά.

Παρά ταύτα, τούτο δεν ήταν εκείνο που μου έκανε εντύπωση σε αυτό το σημείο,  αλλά αυτό το οποίο γίνεται μάλλον η ειδοποιός διαφορά μεταξύ του τότε και του σήμερα, στο παραπάνω απόσπασμα, είναι η αναφορά στο σχοινίον το μεμιλτωμένον, ένα σκοινί δηλαδή βαμμένο με κόκκινο [μίλτος = ερυθρός μόλυβδος, εξού και σχοινίον μεμιλτωμένον από το  μιλτόω = χρίω δια μίλτου].



Δύο Σκύθες με την σχετικά εξωτική εμφάνηση κρατώντας το «μεμιλτωμένο σχοινί»
 προσπαθούν να μαζέψουν τους Αθηναίους πολίτες. Από το περιοδικό LIFE της 8 Μαρτίου 1963


Συγκεκριμένα υπήρχε ο εξής εντυπωσιακός θεσμός: Σκύθες αστυνομικοί περιπολούσαν στην αγορά κρατώντας τις άκρες ενός σχοινιού βαμμένου κόκκινου και όποιος δεν πήγαινε γρήγορα στην Πνύκα, όπου ελάμβανε χώρα η εκκλησία του Δήμου, σημαδευόταν με το χρώμα, κι έτσι εκτίθονταν στους συμπολίτες του για αμέλεια του βασικού δημοκρατικού του καθήκοντος.[2] Αργότερα, μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας το 403 π.Χ. από την τυραννία των Τριάκοντα που καθιερώθηκε και η πληρωμή των πολιτών για την συμμετοχή στην εκκλησία του Δήμου (σημειώνω σε αντιδιαστολή: εμείς πληρώνουμε για να πολιτεύονται άλλοι για εμάς), όσοι σημαδεύονταν ή ήσαν αργοπορημένοι έχαναν αυτό το δικαίωμα.

Ίσως ένας τέτοιος θεσμός να φαντάζει σήμερα κωμικός και βέβαια ξένος, σίγουρα όμως δείχνει κάτι για την νοοτροπία, τον τρόπο της σκέψης, της κοινωνίας όπου αναπτύχθηκε και εφαρμόστηκε. Φανερώνει νομίζω μια συλ-λογική (όχι απαραίτητα καθολική) συν-είδηση όπου η ανάγκη για συμ-μετοχή στα κοινά, την πραγμάτωση μιας κοινωνίας σχέσεων με σκοπό πρώτα το κοινό συμ-φέρον, γίνεται ένα ιδανικό, δηλαδή μια επιθυμία η οποία δεν αναφέρεται στο εγώ αυτού που την έχει (δεν είναι εγωκεντρική) και συνοδεύεται από την πεποίθηση ότι όλοι πρέπει να την επιθυμούν. Έτσι ακόμη και αν αυτή η ανάγκη δεν αποτελεί συνειδητή ανάγκη όλων, η αμέλεια ικανοποίησή της από μια μειονότητα επιφέρει τον κοινωνικό στιγματισμό των ατόμων (και η αποτελεσματικότητα και η επιβίωση αυτού του θεσμού επαφίεται ακριβώς σε αυτό)

Για τον αρχαίο Αθηναίο, ο οποίος συμμετείχε σε συνελεύσεις 4 φορές το μήνα και ικανοποιούσε την πρωταρχική του ανάγκη (πάνω από κάθε ίδιους σκοπούς) να διαμορφώσει το κοινό περιβάλλον του αλλά και τις σχέσεις με τα άλλα μέλης της κοινωνίας, ο χαρακτηρισμός κάποιου ως ιδιώτη είχε πολλές φορές υβριστική χρειά, εξού και το αγγλικό idiot (δηλαδή ηλίθιος).  Αλλά πότε κάποιος είναι ιδιώτης ; Όταν ως  άτομο ενδιαφέρεται για τις ιδιαίτερες υποθέσεις του (ή αυτές της οικογένειας του ή αυτές της ομάδας του) και αδιαφορεί για τα κοινά· όπως σημειώνει ο Walter C. Parker στο ενδιαφέρον άρθρο του «Εκπαιδεύνοντας εναντίον της Ιδιωτείας» [Teaching against Idiocy],[3] είναι ένα άτομο το οποίο συμπεριφέρεται ως ένα παρασυρόμενο πλοίο χωρίς συναίσθηση για τους πιθανούς κινδύνους που δημιουργεί για τους άλλους.  Όπως τονίζει μάλιστα αργότερα, ένας ιδιώτης είναι εγγενώς αυτοκτονικός, διότι ο ιδιώτης δεν γνωρίζει, δεν κατανοεί, ότι η ιδιωτική ζωή και η αυτονομία του είναι πλήρως εξαρτώμενες από την κοινωνία της οποίας είναι μέλος.

Αλλά πόσο διασώζεται αυτή η συνείδηση σήμερα; Η αλήθεια είναι πως κατά το Σύνταγμα (από το συν-τάσσω, «τοποθετώ μαζί» δηλαδή) η ψήφος είναι υποχρεωτική, αλλά πλέον δεν εφαρμόζονται ουσιαστικά κυρώσεις. Ακόμη και αν ίσχυαν βέβαια κάποιες κυρώσεις, μπορούμε να δούμε ότι έχουν μια τελείως διαφορετική δυναμική καθώς ο θεσμός αυτός είναι μάλλον ατομοκεντρικός (είναι το πλέον αποξενωμένο και απρόσωπο κράτος το οποίο τις εφαρμόζει στο άτομο, χωρίς βάσεις στην κοινωνία) και για αυτό ίσως έχει αποτύχει. Αλλά δεν νομίζω ότι πρέπει κανείς να σταθεί μόνο σε αυτό, διότι η ψήφος αν και σχεδόν η μοναδική θεσμοθετημένη ευκαιρία πολίτευσης του κοινού πολίτη, ουσιαστικά έχει σταδιακά απαξιωθεί από τον ίδιον και με τις ευλογίες του πολιτικού μας συστήματος. Μπορεί κανείς να διαπιστώσει ότι πλέον η ψήφος λειτουργεί ως μέσο συνδιαλλαγής, ως μέσο εμπορίας προσωπικών εξασφαλίσεων, ικανοποίησης προσωπικών πιστεύω και ιδεολογιών (προτιμώ να συμμορφώνομαι σε μια ιδεολογία χωρίς να την προσαρμόζω στις πιθανές κοινωνικές ανάγκες)  και τελικά ως μέσο προσωπικής τιμωρίας. Με λίγα λόγια οι σχέσεις που έχουν αναπτυχθεί είναι καθαρά σχέσεις αγοράς, καταναλωτικές και ατομοκεντρικές, επηρεάζονται εύκολα από την διαφήμιση και τον εντυπωσιασμό και αφορούν το εγώ του ατόμου. Έτσι ακόμη και η απλή αποχή (και όχι μόνο αυτή στις εκλογές), δηλώνει είτε απάθεια είτε αδυναμία ικανοποίησης, προσωπικής ωστόσο, διότι το να πολιτεύεται κάποιος σημαίνει να προσπαθεί ενεργά να δημιουργήσει εκείνες τις συνθήκες οι οποίες θα επιτρέψουν την δημιουργία καλλίτερων σχέσεων· και η άρνηση αυτής της προσπάθειας σημαίνει μάλλον αποδοχή, και κατ᾽αυτό τον τρόπο θεμελιώνεται η δυνατότητα μια κυβέρνηση να επιβιώνει με την υποστήριξη μόλις του 20%. 

Δυστυχώς ακόμη και οι περισσότερες εξωθεσμικές αντιδράσεις κοινωνικών ομάδων γίνονται σε ένα πλαίσιο καθαρά ατομοκεντρισμού, η αντίδραση γίνεται πάλι ένα μέσο συνδιαλλαγής (και αυτή η συνδιαλλαγή αναγνωρίζει και αποτελεί αποδοχή αυτής της σχέσης) και όχι μια προσπάθεια δημιουργίας σχέσεων ή νέων πιο ευνοϊκών συνθηκών για το σύνολο. Έτσι δεν είναι άξιο απορίας πως τόσο η αντιδρούσα κοινωνική ομάδα λειτουργεί με απάθεια ως προς τις υπόλοιπες όσο και ο υπόλοιπος κοινωνικός ιστός αδιαφορεί ή εκφράζει δυσφορία, ξεχνώντας πως αυτή μπορεί να είναι η επόμενη που θα αντιδράσει. 

Ο Alexis De Tocqueville λέγει για τους ιδιώτες ότι «αυτοί οι άνθρωποι νομίζουν ότι ακολουθούν την αρχή του προσωπικού συμφέροντος αλλά η ιδέα που έχουν για αυτή την αρχή είναι μια πολύ απλοϊκή· και όσο περισσότερο ασχολούνται με αυτό που ονομάζουν ίδιον συμφέρον, τόσο παραμελούν το πρωταρχικό τους συμφέρον, το οποίο είναι να παραμείνουν κύριοι του εαυτού τους».[4] 

Νομίζω όσο αυξάνεται ο ατομοκεντρισμός και η ιδιωτεία, όσο τα άτομα μιας κοινωνίας γίνονται δέσμια των ενστικτωδών ορμών για ιδιοτέλεια και αυτή την μυωπική αυτοπροστασία, τόσο θα αυξάνεται η αυθαιρεσία, θα ισχύει η αρχή του δίκαιου του δυνατότερου και το καθεστώς θα γίνεται συγκεντρωτικό· και για αυτό μάλιστα δεν θεώρησα σκόπιμο να αναφερθώ στην παρασιτική πλέον τάξη των εξουσιολάγνων πολιτικών, μια ομάδα η οποία προέρχεται από την ιδιωτεία και αντιλαμβάνεται ότι αυτή είναι που της δίνει την δυνατότητα να επιβιώνει και για αυτό την καλλιεργεί.  Και πλέον η σύγχυση είναι τόσο μεγάλη που η κομματικοποίηση (είτε φανατικά ιδεολογική είτε χρησιμοθηρική) εκλαμβάνεται ως πολιτικοποίηση, ενώ τελικά δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια καταναλωτική Ιδιωτεία.

Νομίζω πως το κόκκινο σημάδι της Ιδιωτείας είναι ένα σημάδι με το οποίο όλοι είμαστε βαμμένοι και πλέον δεν μπορούμε να το διακρίνουμε μέσα στο κόκκινο της πολιτικής οπισθοδρόμησης μας. Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να αναλογιστεί κανείς τι σημαίνει το επίτευγμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που κατά τον κ. Χ. Γιανναρά [5] είναι ένα προ-πολιτικό επίτευγμα διότι:


Οταν πραγματώνεται το κατόρθωμα της «πόλεως» και η «πολιτική» παράγει «πολιτισμό», οι άνθρωποι δεν αρκούνται να κοινωνούν απλώς την «χρεία», δεν συνυπάρχουν μόνο για να εξυπηρετούνται τα ατομικά τους συμφέροντα με καταμερισμό εργασίας. Θέτουν στόχους αλήθειας, δηλαδή υπαρκτικής γνησιότητας, αποβλέπουν στην αξιολόγηση ποιοτήτων, κοινωνούν την καλλιέργεια (την «παίδευσιν») ως πρώτιστη ανάγκη. Δεν διανοούνται (δεν χρειάζεται) να θωρακίσουν ατομικά δικαιώματα. Η τιμή του να είναι κανείς «πολίτης», να μετέχει στο «άθλημα του αληθεύειν» που είναι η πολιτική, υπερκαλύπτει τις εξασφαλίσεις των συλλογικών «συμβολαίων», τον πρωτογονισμό των ατομικών δικαιωμάτων.
Χ. Γιανναράς, 
Εις άτοπον οικολογία και Χριστούγεννα (2007)

Για τους προγόνους μας, πολίτης δεν γεννιέσαι αλλά γίνεσαι, και το σώμα του πολίτη είναι τόσο ιερό που δεν υπάρχει η σωματική τιμωρία (ο Σωκράτης, μπορούσε να επιλέξει ένα χρηματικό πρόστιμο αν ήθελε, αλλιώς έπρεπε να πιεί μόνος του το κώνειο - δεν υπήρχε κάποιος δήμιος, ειδάλως έπρεπε να φύγει από την πόλη). Πιστεύω πως μόνο όταν παύσουμε να είμαστε ιδιώτες, idiots κατά το δυτικότερον, και παύσουμε να δρούμε ως καταναλωτές, όταν δηλαδή ενδιαφερθούμε περισσότερο για το σύνολο παρά για το εγώ μας, όταν αποκτήσουμε ένα όραμα (όσο ρομαντικό και αν ακούγεται, δεν είναι καθόλου ουτοπικό, η ιστορία το αποδεικνύει) θα καταφέρουμε να δημιουργήσουμε εκείνες τις συνθήκες που χρειάζονται ώστε να αποβληθεί με τρόπο φυσικό το καρκίνωμα από το οποίο πάσχει η (κατ᾽όνομα) δημοκρατία και το κράτος και να παρουσιασθούν πρόσωπα και καταστάσεις τα οποία και οι οποίες θα αντιπροσωπεύουν μια κοινωνία αληθινών σχέσεων, που μπορεί να έχει και αυτή προβλήματα αλλά θα είναι πολύ καλλίτερη και πιο ανθρώπινη.  
Όλα είναι στο χέρι μας, αρκεί πρώτα να κάνουμε λίγη αυτοκριτκή· αυτοκριτική τόσο στο άτομό μας όσο και στην ελλαδική μας κοινωνία, μια κοινωνία η οποία αποδομείται σταδιακά από τον μεταπρατισμό μιάς ιδεολογίας βασισμένη στην μειονεξία..... Θα επανέλθω.

α.α.


Πηγές

[1] Αριστοφάνης, Αχαρνής, Μγρφ. Τ. Ρούσσος, εκδ. Κάκτος, 1991
[2] στο ίδιο
[3]Walter C. Parker, Teaching Against Idiocy, Phi Delta Kappan, Vol. 86, No. 5, January 2005, pp. 344-351. ΕΔΩ σε PDF
[4] στο ίδιο
[5] Χ. Γιανναράς, Εις άτοπον οικολογία και Χριστούγεννα, 23 Δεκεμβρίου 2007, από εδώ : http://yannaras.gr/2007/12/εις-άτοπον-οικολογία-και-χριστούγενν/ . Επίσης ενδιαφέρον έχουν και τα  Ατομοκεντρισμός, δηλαδή υπανάπτυξη και Ομηροι αύξοντος πρωτογονισμού



Παλαιότερες Σχετικές Αναρτήσεις:

7 σχόλια:

  1. Δεν παρήγαγε μόνο η πολιτική πολιτισμό(πολιτική με τησημερινή έννοια) αλλά υπήρχε μια αλληλεπίδραση μεταξύ των συλλογικών εκδηλώσεων (λατρείες-θέατρο-αγώνες…)ασφαλώς αυτό προϋποθέτει μια διαφορετική ατομική συνείδηση από την σημερινή. Ωστόσο ας μην ωραιοποιούμε καταστάσεις συγκρίνοντας το σήμερα με την κλασική εποχή διότι μάλλον δεν εξυπηρετεί πουθενά. Ας είναι, μου άρεσε ο τρόπος που χρησιμοποιήσατε το βαμμένο σxοινί

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Αγαπητή anthinastra,

    σας ευχαριστώ πολύ για το σχόλιο σας και νομίζω συμφωνούμε σε αρκετά σημεία. Όντως κανείς θα πρέπει να λαμβάνει υπόψιν ότι υπάρχει αλληλεπίδραση και αλλιλεξάρτηση μεταξύ πολιτικής (θεσμοί/πολιτικό καθεστώς) και πολιτισμού (τρόπου του βίου), άλλωστε είναι ετυμολογικά συγγενικές λέξεις, και ανάμεσα σε αυτά τα δύο θα έβαζα και την συλλογική πολιτική συνείδηση (γιατί πολλές φορές το πολιτικό καθεστώς εκτρέπεται, αλλά η πολιτική συνείδηση είναι αυτή που καθορίζει την έκβαση του) .

    Σίγουρα κατά την κλασική εποχή και η αθηναϊκή δημοκρατία, που πολύ δεν κράτησε, είχε και αυτή πολλά προβλήματα (και οι κωμικοί τα καυτηριάζουν ιδιαίτερα), αλλά νομίζω μπορούμε να πούμε πως γίνεται να θεωρείται ως ένα κατόρθωμα το οποίο έχει θέσει τον πήχη ψηλά ακόμη και για εμάς σήμερα.
    Βέβαια η σύγκριση που έκανα δεν αποσκοπούσε στην σύγκριση κάποιων θεσμών, ή χειρότερα, σε κάποια πρόταση για «μεταμόσχευση» θεσμών. Νομίζω η αποτυχία θα ήταν σίγουρη, ιδιαίτερα σε ένα ατομοκεντρικό σύστημα. Θα μου επιτρέψετε έτσι να διαφωνήσω σχετικά με την αξία μιας ιστορική σύγκρισης καθώς πιστεύω ότι είναι εφικτό μέσα από αυτήν να κατανοήσουμε περισσότερο το παρόν, να δούμε σε τι άξονες κινούμαστε και έπειτα να δώσουμε εμείς καινούργιες λύσεις, είτε αυτές αφορούν το προσωπικό επίπεδο, είτε φθάνουν στο κοινωνικό... δυστυχώς όμως η ιστορία δεν τις δίνει έτοιμες. Mια εξαιρετική πάντως εκπομπή που θα πρότεινα ως συνέχεια αυτής της συζήτησης ειναι αυτή http://anaghrapho.blogspot.com/2011/06/video.html.

    α.α.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ασφαλώς και μια ιστορική σύγκριση μας δίνει στοιχεία που μπορούμε να αξιοποιήσουμε. Ένα επίκαιρο μάλιστα παράδειγμα είναι η οικονομική(;)κρίση, τα μηνύματα που λαμβάνουμε από τις εντυπωσιακές ομοιότητες και διαφορές από τις προηγούμενες κρίσεις. Ίσως λοιπόν η σαφήνεια μου πάσχει. Η ένστασή μου είχε να κάνει με τον σκοπό της σύγκρισης, την ωραιοποίηση. Η σύγκριση προϋποθέτει μεθοδολογία καθώς και η σημασιολογία ακόμη των λέξεων διαφέρει από εποχή σε εποχή. Σκεφτείτε το μοντέλο της πολιτικής και θρησκευτικής έκφρασης των αρχαίων το οποίο είναι βασισμένο σε έννοιες όπως ιερό, όσιο, ανόσιο, ύβρις… με σημασίες που δεν ανταποκρίνονται στις αντίστοιχες σύγχρονες.Η μεθοδολογία λοιπόν θα πρέπει να ξεκινά με το να μας απομακρύνει από προκαταλήψεις μας και σημερινά στερεότυπα. Πόσο εύκολο λέτε να είναι αυτό;
    Είναι δύσκολο εγώ λέω και γίνεται δυσκολότερο όταν κινούμαστε στο εσωτερικό ενός συστήματος όπως το αξιοπρόσεκτο κείμενό σας. Έτσι θα πρέπει να αποσαφηνίζουμε τις έννοιες που χρησιμοποιούμε και να παρακολουθούμε τον τρόπο που αυτές μετασχηματίζονται ως ξεχωριστές λογικές μορφές με κάποιο τακτ.
    Θα μπορούσαμε να ανοίξουμε το θέμα αν δεν έχετε αντίρρηση με αφορμή ενός κειμένου που διάβασα πριν λίγες μέρες(Αλκη Κυριακίδου-Νέστορος, Η ρομαντική έννοια του έθνους και η λαογραφία)Θυμηθείτε λοιπόν την ανθρωπολογική θεωρία του εξελικτισμού του 19 ου κατά την οποία οι πολιτισμοί κατατάσσονται σε μια κλίμακα εξελικτική με τρεις βαθμίδες(ανώτερη-ευρωπαϊκός πολιτισμός, μεσαία-βάρβαροι, κατώτεροι-άγριοι, πρωτόγονοι λαοί. Ο ευρωπαϊκός πολιτισμός που κατάγεται από τον κατεξοχήν ανθρωπιστικό αρχαίο ελληνικό είναι ο μόνος που εκφράζει την πραγματική φύση του ανθρώπου ενώ οι άλλοι πολιτισμοί αντιμετωπίζονται ως προγενέστερες βαθμίδες του. Τι έγινε και όλα αυτά άλλαξαν; Το συγκεκριμένο δόγμα της παγκόσμιας προόδου έμπασε νερά και η Κοινωνική Ανθρωπολογία αποκάλυψε τη σχετικότητα του ευρωπαϊκού πολιτισμού τη σχετικότητα εννοιών και αξιών που θεωρούσαμε σύμφυτες με τον άνθρωπο(έννοια του κέρδους, της ιδιοκτησίας που δεν υπάρχουν σε κάποιους λαούς)κάπως έτσι θεμελιώθηκε η ετερογένεια των λαών Και η διαφορετικότητα των πολιτισμών και ανθρώπων. Με τον ίδιο τρόπο λοιπόν μπορούμε να πούμε πως η κάθε εποχή που πλαισιώνει έναν πολιτισμό είναι ένα σημείο με δική του οντολογία στον χρόνο. Και η κάθε σύγκριση όσο σημαντική και να είναι χάνει κάπως την αίγλη της σταματά να λαμποκοπά με τον ίδιο τρόπο, φωτίζει αλλά δεν μοστράρετα κάπως έτσι..΄πολλά όμως είπαμε θα μπορούσαμε απλά να ακούσουμε το "ναυαγιο"σας και να ήταν αρκετό.Καλημέρα σας

    φιλικά athinastra

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Έχουν ενδιαφέρον αυτά που γράφετε και τα βρίσκω ιδιαίτερα γόνιμα για περαιτέρω συζητήσεις, και ίσως και εγώ στο κείμενό μου να μην παρείχα και τις κατάλληλες διευκρινήσεις, αλλά σίγουρα δεν είχα σκοπώ να ωραιοποιήσω μια άλλη εποχή εις βάρος μιας άλλης, που έχουν άλλωστε πάρα πολλές διαφορές (θετικές και αρνητικές σε πολλά επίπεδα και βέβαια πρέπει με κάθε τρόπο να αποφύγουμε την αρχαιοπληξία!). Όπως λέτε και εσείς οι διαφορές δεν είναι μόνο οι εξωτερικές (και πολλές φορές επιφαινόμενες), όπως οι θεσμοί αλλά και οι δυναμική των σχέσεων μιας κοινωνίας και ολόκληρος ο φιλοσοφικός και μεταφυσικός άξονάς που την οδηγεί, ή με τον οποίο εκφραζεται. Ίσως μπαίνουμε σε βαθιά νερά, όχι ότι είναι κακό (αντιθέτως!), αλλά αυτό απαιτεί όντως πολύ έρευνα καθώς ολόκληρα βιβλία/διατριβές μπορούν να γραφτούν. Έτσι η όποια σύγκριση ήταν ασφαλώς μερική και λειτουργεί μονάχα, θεωρώ, ως μια αφορμή για την συζήτηση του σημερινού προβλήματος της Ιδιωτείας.
    Για αυτό έχω προσπαθήσει και άλλες φορές να τονίσω ότι δεν μπορούμε να μεταμοσχευουμε αξίες, ιδανικά, θεσμούς κτλ. και ότι η λύση σε κάθε πρόβλημα πρέπει να βρεθεί σύμφωνα με τις συγκεκριμένες ανάγκες και ιδιαιτερότητές (το ποιες είναι αυτές φοβάμαι δεν έχω να πω πολλά...). Και ίσως αυτό σχετίζεται και με αυτό που αναφέρετε σχετικά με το παλαιό δόγμα της παγκόσμιας προόδου (το οποίο όπως καταλαβαίνω δημιουργεί εξ ορισμού το πρόβλημα της μειονεξίας) καθώς ακόμη και μέσα στην Ευρώπη, θεωρήθηκε ότι τα δυτικά «καθιερωμένα» είναι αυτά που έπρεπε να θεωρούνται (και ακόμη θεωρούνται) ως πρότυπα προς μίμηση (δυστυχώς όχι αφομοίωση) και έτσι η ανατολική Ευρώπη και ιδίως το ελλαδικό κράτος έπεσε σε αυτή την παγίδα αγνοώντας τους ιστορικούς εθισμούς και ιδιαιτερότητές της Ελλάδας, φτάνοντας μέχρι σήμερα σε αυτή την κρίση, σίγουρα οικονομική αλλά νομίζω πρωταρχικά κρίση ταυτότητας.
    Δυστυχώς αυτοί οι προβληματισμοί ποτέ δεν έφτασαν στον να επηρεάσουν τα διάφορα κέντρα λήψεως αποφάσεων όσο και αν αυτό το δόγμα έχει καταριφθεί.

    Θα με ενδιέφερε πολύ να διαβάσω το κείμενο που αναφέρετε αλλά βρήκα μονάχα κάποια μικρά αποσπάσματα.

    α.α.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Καλησπέρα, δεν ξέχασα την κουβέντα μας .Έχω την εντύπωση πως διευκρινίστηκαν πολλά πράγματα, δyο ακόμπου θα μας βοηθούσαν στην πορεία της συζήτησης θα ήταν το «μαζικό συναίσθημα» αλλά και η «εθνική ταυτότητα» όπως εσείς αναφέρατε. Λυπάμαι που δεν μπορώ να γράψω τις δικές μου σκέψεις αυτή την ώρα. Ωστόσο μέχρι να...για να...

    Φερνάντο Πεσσόα
    (αποσπάσματα)

    Η ΜΟΥΜΙΑ


    Κείτεται στη σκιά νεκρή η Κλεοπάτρα.
    Βρέχει.

    Με λάθος λάβαρα στόλισαν το καράβι.
    Συνεχίζει να βρέχει.

    Για ποιο λόγο κοιτάς την απόμακρη πόλη;
    Η ψυχή σου απόμακρη πόλη.
    Βρέχει μια βροχή παγωμένη.

    Κι όσο για τη μάνα που νανουρίζει στην αγκαλιά της
    Πεθαμένο παιδί,
    Όλοι στην αγκαλιά μας νανουρίζουμε ένα παιδί πεθαμένο.
    Βρέχει, βρέχει.

    Βλέπω το θλιμμένο σου χαμόγελο στα κουρασμένα σου χείλη
    Στον τρόπο που τα δάχτυλα σου
    Να βγουν δεν θέλουν από τα δαχτυλίδια σου.

    Γιατί βρέχει;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. H αλήθεια είναι πως πάντως δύσκολα εξαντλούνται όλα αυτά τα θέματα... και δεν ξέρω αν δίπλα στο συναίσθημα που λέτε μήπως πρέπει κανείς να αναλογιστεί και την συλλογική συνείδηση και πως μπορεί να επιτευχθεί.(Έχω ακούσει πολλούς ανθρώπους του "πνεύματος" αυτές τις μέρες, που αναλύουν - αρκετές φορές ίσως σωστά - και τονίζουν την ανάγκη, ας το πούμε, αφύπνισης, αλλά δυστυχώς δεν έχω ακούσει ούτε μια πρόταση για το πως μπορεί να γίνει αυτό επιτυχημένα). Ελπίζω να θιχτούν περισσότερο ξανά αυτά τα θέματα.

    Όμορφο πολύ το ποίημα του Πεσσόα. Πραγματικά ευχαριστώ. Σίγουρα εκφράζει και αυτό πολλά...

    «Όλοι στην αγκαλιά μας νανουρίζουμε ένα παιδί πεθαμένο.
    Βρέχει, βρέχει.»

    Και να είναι αυτό το παιδί, τα παλιά όνειρα μας, οι ιδεολογίες μας, ή μήπως και ο ίδιος μας ο εαυτός, ο τόσο φυλακισμένος στο παρελθόν;

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Παρακαλώ αφήστε το δικό σας Σχόλιο ή Προβληματισμό!!