«Τα Χριστούγεννα των ποιητών»

Τα Χριστούγεννα «έρχονται» για ακόμη μια φορά.Για κάποιους εορταστική επέτειος, ίσως, μιας «Γέννησης» και ενός «Θανάτου»º για άλλους, ίσως, απλά ένα σημάδι στον απρόσωπο χρόνο και μια ευκαιρία συνάμα να ξαποστάσουν. 

Πάντως όποια και να είναι η προσωπική, εσώτερη, πρόσληψη αυτής της εορτής, και όσο ασήμαντες ειναι οι συμβατικές ημερομηνίες και οι χρονολογίες, είναι πάντα ευκαιρία να διαγνώσει κανείς μια σύγκρουση που πιθανώς οξύνεται, αυτή μεταξύ εννοιών όπως του ατόμου και του προσώπου, της εσωστρεφούς κατανάλωσης και του δια-λόγουº και μιας και αυτή η ανάρτηση αφορά «τα Χριστούγεννα των ποιητών», ας αφουγκραστούμε μονάχα τον σιωπηλό διάλογό τους με τα απτά και μη νοήματα των ημερών, καθώς αυτοί, όπως και αναφέρει ο Δ. Κοσμόπουλος στο άρθρο που ακολουθεί, «καθαρίζουν την όραση από τις τρέχουσες επιχωματώσεις και μας κάνουν αισθητό το αίτημα για πραγματικότητα βίου εορταστική και πένθιμη συνάμα».

Εύχομαι ολόψυχα, με αυτό τον τρόπο, Καλά Χριστούγεννα

α.α.

Σαν θάνατος γενήθης μέσα μου....

«Άτιτλο» - Clifford Still

Σαν θάνατος γενήθης μέσα μου....

Σαν θάνατος γενήθης μέσα μου

επάξια του Ερέβους και της Νύχτας κόρη,

ακόμη και αν οι Μούσες σε θηλάσανε,

η Μνήμη, η Μελέτη κι Αοιδή.

Τ. Λειβαδίτης - Πολύτιμος στίχος

Τάσος Λειβαδίτης

Πολύτιμος στίχος

Κι όταν δεν πεθαίνει ο ένας για τον άλλον
είμαστε κιόλας νεκροί.

Στίχος λιτός, στίχος γυμνός στην απλότητα της ειλικρίνειας του, ένας στίχος πολύτιμος ενός
«πρίγκηπα του τίποτα», ενός «τρελού για επαναστάσεις». Κι όμως η ειλικρίνεια σε αυτές τις δώδεκα λέξεις, νομίζω, μας εκθέτει αμήχανους και φανερώνει τα τόσα σημάδια της συνεχούς καθημερινής μας νέκρωσης...

Γιατί, άλλωστε, ποιος είναι πραγματικά νεκρός, ή ζωντανός;

Κ. Παπαϊωάννου - Το ελληνικό πρόσωπο και η Δύση

Δυστυχώς οι υποχρεώσεις δεν με αφήνουν σήμερα παρά να αλιεύσω και να παραθέσω μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα συνέντευξη του Κώστα Παπαϊωάννου(1925-1981), του μεγάλου αυτού Έλληνα διανοούμενου. Αφορμή, η συζήτηση για την Ευρώπη και την σχέση μας με την Δύση... γιατί όπως ήδη αναφέρει ο Κ. Παπαϊωάννου από την πρώτη στιγμή, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ενός λαού δεν εντοπίζονται στα «οικονομικά φαινόμενα» αλλά «στον τρόπο με τον οποίο αισθάνεται το φυσικό περιβάλλον»

α.α.

Το ελληνικό πρόσωπο και η Δύση

συνέντευξη του Κώστα Παπαϊωάννου

Αναδημοσίευση από το περ. ΕΠΙΚΑΙΡΑ Νο 373, 25 Σεπτ. 1975.

-Τι εννοούμε λέγοντας Κοινωνιολογία της Τέχνης και ποια η χρησιμότητά της στη σημερινή εποχή;

- Το πρώτο που πρέπει να πει κανείς είναι ότι η τέχνη είναι ένας αυτόνομος παράγοντας. Έχει τη δική της νομοτέλεια, τους δικούς της σκοπούς. Με τη διαφορά ότι καθώς είναι ζωντανό φαινόμενο, οπωσδήποτε έχει σχέση με την κοινωνική πραγματικότητα –η οποία, πολλές φορές, μπορεί να είναι πολιτική, με την ευρύτερη έννοια του όρου–, δηλαδή έχει σχέση με τη βαθύτερη ψυχή της κοινωνίας. Γι’ αυτό, αν θέλουμε να γνωρίσουμε ουσιαστικά και σε βάθος μια οποιαδήποτε κοινωνία, θα καταφύγουμε βασικά στη θρησκεία και στην τέχνη της.

J. D. Pollet - Bassae: Κινηματογραφική μελέτη σε έναν αρχαίο Ναό [Video]

Ο Ναός του Επικούριου Απόλλωνα στις Βάσσες Φιγαλείας
 πριν από την εγκατάσταση του στεγάστρου το 1986

Το 1964 ο γάλλος σκηνοθέτης Jean-Daniel Pollet γνωστός για τις ποιητικές του προσεγγίσεις, επιχειρεί μια σύντομη κινηματογραφική μελέτη σε έναν αρχαιοελληνικό Ναό, σε ένα μέρος όπου βρήκε «το υπαρξιακό και καλλιτεχνικό του καταφύγιο και ορμητήριο». Η επιλογή της τοποθεσίας έτσι δεν είναι τυχαία. Ένα ερημικό τοπίο που ο μενεξεδένιος του ουρανός «προσπαθεί να σε πείσει ότι είναι μεσογειακό», μα και τόσο επιβλητικό όσο «τα πετρωμένα δέντρα που μιμήθηκαν την κλασσική μορφή ενός Ναού», αυτού του Επικούρειου Απόλλωνα στις Βάσσες, ένας από τους μεγαλύτερους και πιο καλοδιατηρημένους ναούς στην Ελλάδα, ίσως έργο του Ικτίνου,  που δυστυχώς έπεσε και αυτός θύμα των Ευρωπαίων αρχαιοκαπήλων. Μα η ταινία δεν έχει σκοπό να μιλήσει για ερείπια. Το ιστορικό υπόβαθρο χάνεται μαζί με τον κοιμώμενο Χρόνο, όπως ίσως και κάθε γεωγραφικός προσδιορισμός αυτού του συνάμα άγριου και ήρεμου τοπίου του όρους Κωτιλίου στην Φιγαλεία. Η αφήγηση σε κείμενο του Alexandre Astruc υποβάλλεται μαζί με την μουσική του Αντουάν Ντιαμέλ και την απουσία κάθε άλλου ανθρώπινου στοιχείου. Ένα δοκίμιο για την αιώνια φθορά, τον Χρόνο... Απολαύστε το:

Γ. Ρίτσος - Οἱ νεκροὶ κ᾽ ἐμεῖς

Σήμερα 17 Νοεμβρίου, επέτειος της Εξέγερσης του Πολυτεχνείου το 1973, αλλά - λίγο βιαστικά - θα πάω λίγα ακόμη χρόνια πιο πίσω τότε που ο Γ. Ρίτσος έγραφε σε κατ' οίκον περιορισμό, στο Καρλόβασι της Σάμου, το ολιγόστιχο ποίημα με τίτλο «Οἱ νεκροὶ κ᾽ ἐμεῖς» από την τριπλή ποιητική συλλογή «Πέτρες, Επαναλήψεις, Κιγκλίδωμα». Μια συλλογή έκφρασης πικρίας, μια καταγγελία κατά του καθεστώτος, που και για αυτό τον λόγο εκδόθηκε πρώτη φορά μονάχα στην Γαλλία.  

ΟΙ ΝΕΚΡΟΙ Κ᾽ ΕΜΕΙΣ

Οδ. Ελύτης - 100 χρόνια, «Της πατρίδας μου πάλι ομοιώθηκα»[Video]

Οδυσσέας Ελύτης

Μέσα στην αναταραχή των στάσιμων τελικά πολιτικών εξελίξεων, η 2 Νοεμβρίου πέρασε μέσα στην αναστάτωση, χωρίς να μας δοθεί η ευκαιρία να τιμήσουμε μνημονεύοντας για λίγο τον ποιητή του ήλιου και τις θάλασσας, τον ποιητή του «Ἄξιον ἐστί», τον ποιητή Οδυσσέα Ελύτη (ή Αλεπουδέλη), που γεννήθηκε 100 χρόνια πριν. Φέτος ήταν το έτος Ελύτη και ίσως μάλιστα αρκετοί επιβάτες του αττικού μετρό είχαν την ευκαιρία να τον γνωρίσουν περισσότερο με λίγους όμορφους στίχους του (μακάρι πάντα να έχουμε τέτοιες ευκαιρίες). Βέβαια όπως και για άλλους ποιητές και ανήσυχους στοχαστές, τέτοιες ημερομηνίες σημαίνουν μονάχα κάποιους γρήγορους, φτηνούς και εύκολους επικήδειους λόγους, μια βιασύνη να ξοφλήσουμε και να ξεμπερδέψουμε έτσι από τον άβολο πολλές φορές λόγο τους, έναν λόγο που δεν ακούμε.

Ο δικός μου τρόπος να μνημονεύσω τον ποιητή που αγίασε τις αισθήσεις (και ίσως έτσι να ξοφλήσω και εγώ το ίδιο φτηνά;) δεν είναι άλλος παρά να αναγράψω κάποιους ελάχιστους στίχους, μα και να παραθέσω μια εξαιρετική εκπομπή που γυρίστηκε λίγο μετά την βράβευση του με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1979:

Α. Σικελιανός - Εικοσιοχτώ του Οχτώβρη του 1940

του Έκτορα Δούκα

Σήμερα 28 Οκτωβρίου 2011, 71 χρόνια από αυτή του 40'.  Οι συνειρμοί, οι συγκρίσεις, που επιβάλει η ιστορική μνήμη ίσως γίνονται αναπόφευκτοι. Συγκρίσεις, τολμώ να πω, που δεν αφορούν τα ιστορικά γεγονότα, δεν αφορούν την φύση ή την ειρωνική διάθεση πολλές φορές της Ιστορίας, μα την αδυσώπητη εμμονή της να μας ελέγχει κάθε φορά προσωπικά. Κάθε φορά που αποφασίζουμε για το μέλλον. Και όσο και αν το αποφεύγουμε, το δήγμα της για αυτούς που το βιώνουν, νομίζω, θα είναι οξύ. 

Α. Κάλβος - Το Χάλκεον Χέρι του Φόβου

Δεν σκόπευα σήμερα να κάνω καμία ανάρτηση. Όμως θέλησα πολύ να αφιερώσω αυτούς τους λίγους στίχους του Ανδρέα Κάλβου, χωρίς άλλα σχόλια.

α.α.

Ωδή τετάρτη, Εἰς Σάμον

α´.

Ὅσοι τὸ χάλκεον χέρι
βαρὺ τοῦ φόβου αἰσθάνονται,
ζυγὸν δουλείας, ἂς ἔχωσι·
θέλει ἀρετὴν καὶ τόλμην
ἡ ἐλευθερία. 

β´.
Αὐτὴ (καὶ ὁ μῦθος κρύπτει
νοῦν ἀληθείας) ἐπτέρωσε
τὸν Ἴκαρον· καὶ ἂν ἔπεσεν
ὁ πτερωθεὶς κ᾿ ἐπνίγη
θαλασσωμένος· 

γ´.
Ἀφ᾿ ὑψηλὰ ὅμως ἔπεσε,
καὶ ἀπέθανεν ἐλεύθερος. -
Ἂν γένῃς σφάγιον ἄτιμον
ἑνὸς τυράννου, νόμιζε
φρικτὸν τὸν τάφον. 

Ανιχνεύσεις - η «πολιτική» Αντιγόνη (Τζιφόπουλος, Ζωγραφίδης, π.Ν. Λουδοβίκος, Ανδρεάδης) [VIDEO]

Γυναικεία μορφή στο Θέατρο στην Μέριδα, Ισπανία. Φωτ.: α.α.

Σήμερα θα προσπαθήσουμε να «διαβάσουμε» την Αντιγόνη, αυτό το τόσο δυναμικό πρόσωπο που δεν δίστασε να εξεγερθεί ενάντια στην τυραννική εξουσία. Ένα πρόσωπο το οποίο αυτονομείται αγνοώντας τους ανθρώπινους νόμους του τυρράνου Κρέοντα, γιατί «ποτέ ο Δίας δεν τα χε αυτά κυρήξει», αλλά που στο τέλος σώζει με το θέλημά της την Πόλη.  Δεν μπορώ έτσι παρά να παραπέμψω στην ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα συζήτηση που έγινε στην εκπομπή Ανιχνεύσεις με τους  Γ. Τζιφόπουλο, Γ. Ζωγραφίδη, π.Ν. Λουδοβίκο και Γ. Ανδρεάδη για την Αντιγόνη του Σοφοκλή, όπως την βρήκα στο Αντίφωνο μαζί με ένα εξίσου ενδιαφέρον κείμενο του Γ. Ανδρεάδη. Στο τέλος παραθέτω την κινηματογραφική απόδοση της Αντιγόνης του Σοφοκλή με την Ειρήνη Παππά, τον Μάνο Κατράκη και την Μάρω Κοντού (1961) καθώς και σύνδεσμο με νεοελληνική απόδοση του κειμένου.

Το ναυάγιο

Το ναυάγιο

σαν τα άγρια πουλιά

πόσο άστατες εγίνηκαν οι λέξεις

μόλις στο κρύο των υδάτων εβρέθηκα ο μικρός

πώς το κελάδημά τους μια άγρια κραυγή

στα αυτιά μου, πόσο κράζουν;

μα και τώρα πάλι, να, μακρυά πετούν...

Και θάρρεψα πως ήταν η αναστάτωσ’ η μεγάλη,

καθώς έκλειε το πέλαο μέσα του βαθιά

συντρίμμια ενός κόσμου

σχεδόν

 ψεύτικου

σε κάποια άγρια και μέλανα νερά

Μα εγώ, καράβι ποτέ δεν είδα

σε αυτή την θάλασσα την μαύρη να βουλιάζει˙

μονάχα πόσο τη νοιώθω τώρα – μόλις τώρα -

σαν να ‘ταν πάντα εδώ, ήρεμη, ακλόνητη,

νεκρή...

Τόσο νεκρή... αλλά το νοιώθω

πως κάποια μέρα

σε κάποιο τόπο, ξένο ή γνώριμο,

θα με ξεβράσει...  -              

και να, σα ν’ ακούω τώρα την ηχώ της,

κυματισμούς, ρυάσματα,

από μια γέννα δύσκολη, παλιά...

«Αχ Θάλασσα μου μαύρη!

Θάλασσά μου αμάλαγη...

τόσα χρόνια μας γεννάς

αλλά ποτέ δεν είχα νοιώσει

τ’ αλμυρό κι υγρό φιλί σου!»

Και οι λέξεις ; να, ακόμη άστατες πετούν...

ίσως για ένα ναυάγιο που συνέβη κάπου αλλού,

ίσως εντός μου... 

Χ. Γιανναράς - Ανάκαμψη χωρίς ραχοκοκαλιά;

Συχνά έχει γίνει αναφορά στο πρόβλημα της νεοελληνικής ταυτότητας, στην ιδεολογία του Κοραή (την θεωρεία της Μετακένωσης) καθώς και στον ελλαδικό μεταπρατισμό (ιδιαίτερα εδώ και εδώ). Έτσι θεώρησα πως το παρακάτω άρθρο του Χ. Γιανναρά θα έχει ενδιαφέρον καθώς δίνει μια διαφορετική ερμηνεία στην Ιστορία αλλά και μια άλλη άποψη για την κρίση και την μάλλον αναπόφευκτη «καταστροφή».

α.α.

Iδιοφυής διανοούμενος, επιφανής στον χώρο της ελλαδικής δημοσιογραφίας, έγραφε πριν κάποιες μέρες:

«Για τον ελληνικό 21ο αιώνα η έξοδος από το ευρώ θα ισοδυναμεί με την καταστροφή του 1922. Mε τη διαφορά όμως ότι τότε η Eλλάδα έσπασε τα μούτρα της διεκδικώντας ρόλο στην Aνατολή. Eνώ τώρα η καταστροφή θα έχει πλήξει την πορεία για την ολοκλήρωσή της ως κράτους της Δύσης».

Διατύπωση αξιοπρόσεκτα ενδεικτική. Δείχνει με σαφήνεια ποια πληροφόρηση και ποιες κριτικές αξιολογήσεις συγκροτούν την ιστορική συνείδηση, όχι της ημιμορφωμένης (και γι’ αυτό δοκησίσοφης) πλειονότητας των Ελλαδιτών, αλλά χαρισματικών διανοουμένων που, είτε το θέλουν είτε όχι, ηγούνται σήμερα: διαμορφώνουν νοο-τροπία, κριτήρια, συλλογικές στοχεύσεις.

Θ. Δ. Φραγκόπουλος - Ως την Άλωση

Ιωάννης VIII Παλαιολόγος κατά την επίσκεψή στην
 Φεράρα - Λεπτομέρια τοιχογραφίας στο Παλάτι
 των Μεδίκων του Μπενότσο Γκότσολι

Σήμερα λίγη ποίηση από τον Θεόφιλο Φραγκόπουλο (1923 - 1998),  ένα ποίημα από έναν ίσως όχι και ιδιαίτερα γνωστό πια ποιητή, αλλά που νομίζω πως οι στίχοι του κάποιες στιγμές ίσως εκφράζουν ένα παράπονο και αυτή την ζοφερή εικόνα που όλο και συχνότερα έρχεται μπροστά στα μάτια μας:

Ὣς τὴν ἄλωση

Ὁ τόπος μου εἶναι δικὸς μου, καὶ τίποτα δὲν μπορεῖ
νὰ τὸν ἀλλάξει - τὰ βράχια του, καὶ τὸ γιαλὸ του,
καὶ τὰ κύμματα μὲ τὰ πυροφάνια, καὶ τὰ βουνὰ
μὲ τὶς ὀρθωμένες τους πλαγιές· ὁ τόπος μου εἶναι δικὸς μου,
κι ἂς τρέχουν γύρω του γύπες καὶ μέσα του σκουλήκια.

11. 9. 1185, Η Ιστορία διδάσκει... - Βυζαντινό Στασιωτικό

Η ενδεκάτη Σεπτεμβρίου έχει μείνει στην μνήμη του σημερινού ανθρώπου με την αναφορά στα «τρομοκρατικά» γεγονότα του 2001. Αλλά η σημερινή ανάρτηση θα μας πάει πίσω σε άλλα γεγονότα που δεν έχουν σχέση. 826 χρόνια πίσω, στις ένδεκα Σεμπτεμβρίου του έτους 1185 μ. Χ., όταν ο λαός της Κωνσταντινούπολης αγανακτισμένος και οργισμένος πολύ κατά του Κομνηνού Ανδρόνικου δείχνει το άσχημο πρόσωπό του αλλά και επιβεβαιώνει το γεγονός ότι πάνω και από το πρόσωπο του αυτοκράτορα βρίσκεται μονάχα αυτός και ότι η λαϊκή έγκριση είναι αυτή που τον νομιμοποιεί...

Αφήνω τον Ζ. Αϊναλή να μας αφηγηθεί και να σχολιάσει τα γεγονότα, δανειζόμενος τα λόγια του από το περιοδικό Ποιείν :

11 Σεπτεμβρίου 1185. Ο λαός της Κωνσταντινούπολης, αγανακτισμένος από την πολιτική του Ανδρόνικου Κομνηνού, αρχίζει να συγκεντρώνεται με απειλητικές διαθέσεις έξω απ’ το παλάτι των Βλαχερνών. Ο Ανδρόνικος αντιλαμβάνεται ότι οι ώρες του είναι μετρημένες. Φυγαδεύεται από το παλάτι με τη βοήθεια μερικών πιστών του υπηρετών και τη συνοδεία των δύο γυναικών του, της συζύγου του και της ερωμένης του, κι αποπειράται να διαφύγει στα κρυφά στην Κριμαία με το πλοίο. Δεν έχει προλάβει εντούτοις να σαλπάρει το πλοίο όταν η θάλασσα, θαρρείς αγανακτώντας κι εκείνη εναντίον του, όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο Χωνιάτης, αρχίζει να οργίζεται. Αμέσως σηκώνεται μια τρικυμία τρομερή που ξεβράζει το πλοίο στην ακτή. Εκεί συνελήφθη ο Κομνηνός. Ναυαγισμένος, με τις δυο γυναίκες του, στις ξέρες.

Οδ. Ελύτης - «Ο εκτροχιασμός είναι αναπόφευκτος...»

Έργο του Κων. Παρθένη

Σήμερα, σε πείσμα των καιρών, θα ήθελα πολύ να αφιερώσω την σημερινή ανάρτηση σε ένα πεζό κείμενο του Ὀδυσσέα Ἐλύτη, ένα κείμενο, ναι πεζό, αλλά όχι λιγότερο ποιητικό και όχι χωρίς την ευαισθησία, τον ρομαντισμό μα και τον ρεαλισμό του Ποιητή. Θέλω να παραθέσω ένα αυτοτελές απόσπασμα από «τὰ Δημόσια καὶ τὰ Ἰδιωτικά» που γράφτηκε 6 χρόνια πριν τον θάνατό του το 1996, χωρίς σχόλια αυτή την φορά. Το απόσπασμα το παραθέτω λίγο κουτσό, μάλλον «ροκανισμένο» και γυμνό και όχι με την γραφή που το παρέδωσε με τους τόνους και τα πνεύματα ο μεγάλος Ποιητής που τόσο αγωνίστηκε για αυτήν. Ας μου το συγχωρέσει αυτό ο αναγνώστης.

Χ. Γιανναράς - «Η ανέφικτη ακαδημαϊκή ελευθερία»

Chulos y chulas (1906) του José Gutiérrez Solana

α.α.: Νέος Σεπτέμβρης, νέες καταλήψεις, αλλά το ίδιο ανίατο πρόβλημα της «παιδείας», πρόβλημα ριζωμένο βαθιά στην πολιτική φαυλότητα και την κομματοκρατία που από καιρό έχουν αναιρέσει ουσιαστικά το άσυλο των ελευθέρων ιδεών, αυτό το άσυλο το συνταγματικά κατοχυρωμένο. Αιτία, όπως είναι γνωστό, είναι ο νέος νόμος που θα έλεγε κανείς μετεωρίζεται μεταξύ της κοινής λογικής και της σύγκρουσης συμφερόντων.

Είναι μια προσωπική τουλάχιστον διαπίστωση ότι οι περισσότερες αντιδράσεις (και από τα «δύο στρατόπεδα», αν μια τέτοια σχηματοποίηση δεν είναι αυθαίρετη) από το διαδίκτυο και τον τύπο ως και την «κάτω πλατεία» του Συντάγματος, χαρακτηρίζονται από την τύφλωση της «ιδεολογίας», ένα φαινόμενο απότοκο της πλήρους κομματικοποίησης και απο-πολιτικοποίησης/ιδιωτείας (δες επίσης το άρθρο: To κόκκινο σημάδι της Ιδιωτείας) - δυστυχώς η ένταξη σε μια παράταξη έχει πλέον ταυτιστεί με την ενασχόληση με τα κοινά. Η ελευθερία έχει καταλυθεί εκ των έσω,   φτιασιδομένη εν γένη με συνελεύσεις φυλακισμένες σε αντιπαραθέσεις «ιδεολογικών» ή «συντεχνιακών» μορφωμάτων χωρίς να αφήνων περιθώρια για καθαρές αναφορές σε ουσιαστικά θέματα. 

Γ. Ρίτσος - Με αυτές τις πέτρες

Γ. Ρίτσος - Ζωγραφική
σε Πέτρα

Μετά από λίγες μέρες απουσίας - ήρθε σήμερα και η τελευταία μέρα του Αυγούστου να χαιρετίσει έτσι μεσοβδόμαδα και ίσως κάπως ασήμαντα το καλοκαίρι - θα ήθελα πολύ να αναγράψω ένα ολιγόστιχο ποίημα του Γιάννη Ρίτσου και κάποιες σκεψεις, τώρα που οι μέρες μικραίνουν και το φθινόπωρο επιστρέφει ίσως κάπως πιο δύσκολο...

Μ᾽ αὐτὲς τὶς πέτρες

Σ. Μητραλέξης - Κοραής και Μετακένωση;

Αδαμάντιος Κοραής. Έργο του Γ. Βρούτου.
Στήθηκε στα Προπύλαια του Πανεπιστημίου
το 1875, σύμβολο, ίσως, της ιδεολογίας της
 ελλαδικής διανόησης και του κράτους.              

Σήμερα συνεχίζουμε το θέμα που θίξαμε στην ανάρτηση Tο μεταπρατικό ελλαδικό κράτος και η ελληνική μειονεξία, με μια πολύ ενδιαφέρουσα σύντομη μελέτη του Σωτήρη Μητραλέξη που αξίζει να την διαβάσει ο καθένας ώστε να κατανοήσει την ιδεολογία που διαμόρφωσε το ελλαδικό κράτος.

Ἡ κοραϊκὴ «Μετακένωσις» - σύμφωνα μὲ τὴ διδακτορικὴ διατριβὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδεροῦ στὸ Mainz τὸ 1962

Πρόκειται εἰσαγωγὴ στὴν ἔννοια τῆς «μετακένωσης» μὲ νήφωνα σχολιασμὸ τῆς γερμανόφωνης διδακτορικῆς μελέτης τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδεροῦ γιὰ αὐτήν, τὴν περίφημη θεωρία τοῦ Ἀδαμάντιου Κοραῆ γιὰ τὸν μοναδικό, κατ’ αὐτόν, τρόπο φωτισμοῦ καὶ διαφωτισμοῦ τῶν Ἑλλήνων.

Μά, ποιός εἶναι ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδερός;[1] Πρόκειται γιὰ τὸν μετέπειτα ἱδρυτὴ τῆς Ὀρθόδοξης Ἀκαδημίας Κρήτης στὸ Κολυμπάρι Χανίων. Τὸ 1962 τοῦ ἀπενεμήθη ὁ τίτλος τοῦ διδάκτορος ἀπὸ τὸ πανεπιστήμιο τοῦ Mainz γιὰ τὴν διατριβή του, Metakenosis: Griechenlands kulturelle Herausforderung durchdie Aufklärung in der Sicht des Korais und des Oikonomos[2] (Μετακένωσις: Ἡ πολιτισμικὴ πρόκληση τῆς Ἑλλάδας κατὰ τὸν Διαφωτισμὸ σύμφωνα μὲ τὸν Κοραῆ καὶ τὸν Οἰκονόμο). Ἡ διατριβὴ δὲν ἔχει κυκλοφορήσει στὰ ἑλληνικά.[3]

Καλά, ἀνάλυση γιὰ τὴν Μετακένωση στὰ ἑλληνικὰ δὲν ὑπάρχει; Δηλαδὴ πρέπει νὰ ἀνατρέξουμε στὰ γερμανόφωνα διδακτορικὰ τῶν γερμανικῶν πανεπιστημίων, ἀκόμα καὶ τὰ ἐκπονηθέντα ἀπὸ Ἕλληνες, γιὰ ζητήματα ἀμιγῶς σχετιζόμενα μὲ τὸν νεώτερο Ἑλληνισμό;

Βεβαίως καὶ δὲν ὑπάρχει. Ἂν ἀναζητήσετε βιβλίο μὲ τὴ λέξη «Μετακένωσις» ἢ «Μετακένωση» στὸν κατάλογο βιβλίων τοῦ Ἐθνικοῦ Κέντρου Βιβλίου (προσεχῶς... «Κέντρο Βιβλίου») ἢ στὴν βιβλιοθήκη τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, δὲν θὰ βρεῖτε παρὰ ἕνα σχετικὸ ἄρθρο σὲ ἐπιστημονικὸ περιοδικὸ (κι ἕνα ἄσχετο). Κανένα σύγγραμμα, κανένα βιβλίο.[4]

Τὸ ἄρθρο, λοιπόν, δὲν φιλοδοξεῖ νὰ ἀποτελέσει περίληψη τῆς διδακτορικῆς διατριβῆς τοῦ Παπαδεροῦ ἀλλὰ μᾶλλον σχολιασμό της μετ’ εἰσαγωγῆς καὶ παραπεμπτικῆς τριβῆς. Γι’ αὐτὸ παρατίθενται κατ’ ἀρχὰς καὶ κάποια σπαράγματα τοῦ ἴδιου τοῦ ἐμπνευστῆ τῆς θεωρίας ποὺ σημάδεψε τὴν προσπάθεια τῶν Ἑλλήνων νὰ συστήσουν κράτος, τοῦ Ἀδαμάντιου Κοραῆ, σὲ μιὰ προσπάθεια νὰ δοῦμε ἔστω γιὰ λίγο τὴν θεωρία αὐτὴ χωρὶς τὸ πρῖσμα τοῦ Παπαδεροῦ, ἀλλὰ μὲ ἐπίγνωση τοῦ τί ἐπέφερε ἡ ἐμμονὴ σ’ αὐτὴν στὸν σχεδιασμὸ τοῦ σύγχρονου ἑλλαδικοῦ κράτους.

Πυγμαλίων

«…ars adeo latet arte sua…»

Ovid, Metamorphoses X.

Τις υποσχέσεις δεν τις κράτησε

ούτε η κούφια αυτή η νύχτα

κι΄ ο οίνος, ο πικρόγλυκος, δεν έσβησε,

όπως ενόμιζε, τον έρημο τον πόνο

όχι, μονάχος ποτέ δεν ήταν˙

άλλωστε έβλεπε τα μάτια τα δικά της

που σα να δάκρυζαν στου λυχναριού το φως

αυτόν κοιτούσαν αλαβάστρινα

έχοντας ίσως ξεχάσει πως από

τα χέρια τα δικά του καμωμένα ήσαν…

Χ. Γιανναράς - Tο μεταπρατικό ελλαδικό κράτος και η ελληνική μειονεξία

Χ. Γιανναράς

Σήμερα θα ήθελα να αναφερθώ σε ένα θέμα το οποίο λίγο ή πολύ έχει θιχτεί σε αρκετές αναρτήσεις και αυτό είναι το πρόβλημα του «μεταπρατικού ελλαδικού κράτους» και ο καλλίτερος τρόπος είναι νομίζω να δανειστώ τον λόγο του κ. Χ. Γιανναρά. 

Γιατί νοιώθουμε το κράτος εχθρικό και αντίπαλο; Παράγουμε πολιτισμό; Πιθηκίζουμε ή προσλαμβάνουμε και προσαρμόζουμε στις ανάγκες μας τα επιτεύγματα της δυτικής Ευρώπης; Από που προέρχεται αυτό το αίσθημα μειονεξίας που χαρακτηρίζει πολλές συμπεριφορές και ενέργειες μας; Ποια η ιδεολογία του ελληνικού κράτους και τι σχέση μπορεί να έχει με τα σημερινά προβλήματα; 

Αυτά και άλλα πολύ ενδιαφέροντα ερωτήματα και προβληματισμοί θίγονται και ίσως απαντιούνται στην εξαιρετική εκπομπή του Χ. Γιανναρά «Tο μεταπρατικό Ελλαδικό Κράτος», από την σειρά ραδιοφωνικών εκπομπών Ασκήσεις κριτικής σκέψης. Μια εκπομπή που πρέπει ο καθένας να ακούσει και να αναλογιστεί. 

Ακούστε την ΕΔΩ (από το Αντίφωνο)

(μπορείτε να την μεταφορτώσετε κάνοντας δεξί κλικ και επιλέγοντας save us...)

Ακολουθεί μια σύνοψη των πρώτων βασικών ιδεών:

To κόκκινο σημάδι της Ιδιωτείας (και η συμμετοχή στα Κοινά)

Διάβαζα πριν λίγο καιρό τους Ἀχαρνῆς του Αριστοφάνη (η αρχαιότερη κωμωδία που μας σώζεται) και αν και αξίζει κανείς να αναφερθεί σε όλο το έργο (και θα γίνει και αυτό κάποια στιγμή), σήμερα θα ήθελα να αναφερθώ σ᾽ ένα συγκεκριμένο χωρίο που μου έκανε ιδιαίτερα μεγάλη εντύπωση  και που νομίζω αξίζει να αναλογιστούμε:

Μιλάει ο Δικαιόπολης (το κύριο πρόσωπο του δράματος, «ένας μέσος τίμιος Αθηναίος πολίτης, ο οποίος έχοντας απηυδήσει από την απροθυμία της πατρίδας του να έλθει σε ειρηνική συνδιαλλαγή με την Σπάρτη, αναλαμβάνει την πρωτοβουλία να κάνει προσωπική ειρήνη με τους Σπαρτιάτες»[1]):

N. Klein - Το δόγμα του Σοκ [VIDEO]

Με αφορμή την προηγούμενη ανάρτηση και την διαπίστωση του κ. Χ. Γιανναρά ότι «η αποτελεσματικότερη βία δεν ασκείται με τα όπλα, ακόμα και τα όπλα τα ελέγχουν μεθοδικά στημένοι μηχανισμοί της οικονομίας» νομίζω αξίζει κανείς να αναφερθεί στο βιβλίο και το ντοκυμαντερ της Ναόμι Κλάιν «Το δόγμα του Σοκ»:

«Μια κατάσταση σοκ δεν είναι απλά αυτό που παθαίνουμε όταν μας συμβαίνει κάτι κακό. Είναι αυτό που μας συμβαίνει όταν χάνουμε το πλαίσιο αναφοράς μας, όταν χάνουμε τις αφηγήσεις μας, όταν αποπροσανατολιζόμαστε.
Αυτό που μας κρατάει προσανατολισμένους και σε επαγρύπνηση είναι η ιστορία μας. Μια περίοδο κρίσης, όπως αυτή που διανύουμε σήμερα, είναι πολύ καλή στιγμή για να αναστοχαστούμε την Ιστορία, να εντοπίσουμε ιστορικές συνέχειες και διαδρομές. Είναι καλή στιγμή για να τοποθετήσουμε τους εαυτούς μας στη μακρά ανθρώπινη ιστορία του αγώνα.»

Ναόμι Κλάιν

«Το The Shock Doctrine (2009) είναι το τελευταίο ντοκιμαντέρ του καταξιωμέμου σκηνοθέτη Michael Winterbottom, με συν-σκηνοθέτη τον Mat Whitecross. Βασισμένο στο ομώνυμο μπεστ σέλλερ της Naomi Klein, το The Shock Doctrine (2007) προβάλλει το επιχείρημα ότι οι πολιτικές της «ελεύθερης αγοράς» στην Αμερική έχουν σταδιακά κυριεύσει τον κόσμο μέσω της εκμετάλλευσης συγκλονισμένων από την καταστροφή ανθρώπων και χωρών.

Τόσο η ταινία όσο και το βιβλίο υποστηρίζουν ότι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο εκμεταλλεύονται τις φυσικές καταστροφές, τις οικονομικές κρίσεις και τους πολέμους για να επιβάλουν ριζοσπαστικές πολιτικές ελεύθερης αγοράς.
Η Klein αποκαλεί το φαινόμενο αυτό «καπιταλισμό της καταστροφής» και θεωρεί ότι είναι το ίδιο αποτελεσματικός στο να σβήνει τη συλλογική μας μνήμη όσο και η ψυχιατρική θεραπεία με ηλεκτροσόκ. Η ταινία αμφισβητεί κατά τρόπο ριζικό το μύθο ότι η παγκόσμια ελεύθερη αγορά έχει θριαμβεύσει βασιζόμενη στις αρχές της δημοκρατίας...»

documentarygr

Το Δόγμα του Σοκ της Ναόμι Κλάιν δέχτηκε ανάμικτες κριτικές αλλά πιστεύω αξίζει κανείς να το διαβάσει ή να το δει.

Ναόμι Κλάιν: Το Δόγμα του Σοκ... Σας εκπαιδεύουν να αισθάνεστε ένοχοι!!! from 114news channel on Vimeo.

Χ. Γιανναράς - Δημοσκοπήσεις προκλητικές αμετανοησίας

Σήμερα 24 Ιουλίου 2011, επέτειος της «αποκαταστάσεως της Δημοκρατίας» και ενώ οι σημερινοί αυτοαποκαλούμενοι φορείς της εορτάζουν την Δημοκρατία μαζί με το κατόρθωμά τους να γίνει η Ελλάδα προτεκτοράτο, το πρώτο που μου έρχεται στο μυαλό είναι κάποιοι στίχοι του Καβάφη...:

Αλλά η μέρα ήταν ζεστή και ποιητική

ο ουρανός ένα γαλάζιο ανοιχτό [...]

Κ. Π. Καβάφης 

Αλεξανδρινοί Βασιλείς

Σήμερα όμως θέλω να αναγράψω ένα άρθρο του κ. Χ. Γιανναρά, γιατί μάλλον σήμερα αυτό που εορτάζεται είναι η κατάχρηση του όρου Δημοκρατία και η κατάλυσή της....

(Υπογραμίσεις δικές μου)

α.α.

Δημοσκοπήσεις προκλητικές αμετανοησίας

H δημοκρατία είναι κοινωνικό κατόρθωμα, όχι ιδεολογική συνταγή. Για την ιδελογική συνταγή βεβαίως δεν υπάρχουν αδιέξοδα, οι ιδεολογίες προσχεδιάζουν συνήθως παραδείσους. Eνώ το κοινωνικό κατόρθωμα προϋποθέτει εξ ορισμού και το ενδεχόμενο του μη κατορθώματος, της αποτυχίας ή της ανικανότητας.

Α. Κάλβος - Αἱ εὐχαί (...Παρὰ προστάτας ῾νἄχωμεν.)

Σήμερα δεν μπορώ παρά να θυμηθώ τον Ανδρέα Κάλβο, ένα μεγάλο ποιητή σχεδόν ξεχασμένο μέσα στην σκόνη της Ιστορίας που όλο και λιγότερο διαβάζουμε.Έναν ποιητή που έμεινε χωρίς πρόσωπο (καθώς δεν υπάρχει ούτε ένα σωζόμενο πορτραίτο του) αλλά με μια φωνή που αν και δύσκολα αναγνωρίστηκε, ακόμη και σήμερα παραμένει θαρραλέα. Ωδές και ευχές που ακούγονται κατάρες σε όσους πανηγυρίζουν ως επιτυχία τα αυξανόμενα δεσμά της υποτέλειας μας.  Η έκτη ωδή, οι ευχές, γράφτηκε το 1825, το έτος που η Ελλάδα με μια συμφωνία δέχθηκε επίσημα την αγγλική προστασία, και η οποία έμεινε έπειτα  γνωστή ως «Πράξις Υποταγής»...

ᾨδὴ ἔκτη, Αἱ εὐχαί

α´

Τῆς θαλάσσης καλήτερα

φουσκωμένα τὰ κύματα

῾νὰ πνίξουν τὴν πατρίδα μου

ὡσὰν ἀπελπισμένην,

ἔρημον βάρκαν. 

Δημοσθένης - Για την Παρακμή του Δήμου

Δημοσθένης Δημοσθένους Παιανιεύς

Νομίζω αξίζει κανείς να διαβάσει λίγα από τα λόγια του περιφημότερου ρήτορα της αρχαιότητας, του Δημοσθένη (384-322 π.Χ.), λόγια που δυστυχώς αν και ειπώθηκαν κοντά 24αι. πριν, δεν ακούγονται πλεον:

«Οι ελληνικές πόλεις νοσούν. Οι πολιτευόμενοι και διαχειριστές των κοινών δωροδοκούνται και εξαγοράζονται. Κι όσο για τη μεγάλη μάζα των πολιτών, είτε δέν αντιλαμβανονται τα όσα διαπράττουν οι κυβερνώντες, είτε τα αντιλαμβάνονται αλλά δεν αντιδρούν, βυθισμένοι όπως είναι στην ραστώνη και την άνεση της καθημερινότητας. 

Απο τούτη την αρρώστια έχουν προσβληθεί παντού οι πάντες - απλώς ο καθένας τρέφει την ψευδαίσθηση ότι η συμφορά δέν θα χτυπήσει τη δικη του πόρτα, αλλα θα διασφαλίσει τα δικά του συμφέροντα εκμεταλευόμενος τους κινδύνους των άλλων.

Κ. Παλαμάς - Ο Γκρεμιστής και ο Κτίστης

Κ. Παλαμάς

Το 1937 η «επίσημη Ελλάδα» απεφάσισε να τιμήσει για ακόμη μια φορά τον Κωστή Παλαμά στήνοντας την προτομή του στον Εθνικό Κήπο για το μεγάλο του έργο, ένα έργο το οποίο ίσως ακόμη και μέχρι σήμερα δεν έχουμε καταλάβει πλήρως αν όχι επιφανειακά.
Δεν μπορώ παρά να μπω στον πειρασμό να παραθέσω τις σκέψεις του Νίκου Ζαχαριάδη για αυτό το γεγονός από τον πρόλογο της μελέτης του «Ο αληθινός Παλαμάς», και ανεξάρτητα από τις πραγματικές προθέσεις της τότε «επίσημης Ελλάδας» νομίζω αξίζει να αναλογιστούμε πώς και εμείς μέχρι σήμερα μεταχειριζόμαστε και κατανοούμε το έργο του κάθε Παλαμά, που ονομάζουμε μεγάλο και τιμούμε. Αναγράφω:

Η σημερινή επίσημη Ελλάδα [Νοεμβριος 1937] αποφάσισε να στήσει την προτομή του Παλαμά στον Εθνικό Κήπο. Έτσι φτηνά και εύκολα πάνε να ξοφλήσουν με τον ποιητή, που η δημιουργία του στο πιο βαθύ και πιο πραγματικό νόημα της τόσο τους είναι ξένη και τόσο τη φοβούνται. Όποιος έχει λίγο-πολύ γερό μάτι δε δυσκολεύεται διόλου να ξεδιαλύνει τους πραγματικούς σκοπούς της «χειρονομίας της προτομής». Η αντίδραση βιάζεται μια ώρα αρχύτερα να ξεφορτωθεί τον Παλαμά, να τον χώσει ζωντανό στον τάφο, να γλυτώσει απ' το βραχνά του. Είναι άραγε αληθινά όλ' αυτά; Γιατί η πολυπρόσωπη ελληνική αντίδραση, επίσημη και ανεπίσημη, ν' αντιπαθάει τον Παλαμά και να τον φοβάται, που, μολαταύτα, τόσο τον «ετίμησε» και τον «δοξάζει»;

Γ. Σεφέρης - Για τα Κόμματα και την Δικτατορία [VIDEO]

Γ. Σεφέρης

Ο Γ. Σεφέρης από νωρίς, όπως λέγει, αποξενώθηκε από τα «κομματικά» και η «αποστροφή που [αισθανόταν] για τους ελλαδικούς κομματικούς τρόπους» ίσως να ήταν αυτή που τον έκανε να απέχει από την πολιτική δράση. Πολλοί μάλιστα τον κατηγόρησαν για αυτό. Πάντως όποιος χαρακτηρισμός θα ήταν άδικος χωρίς να διαβάσει κανείς τα κείμενά του:

Όσο για μένα, άρχισα να νιώθω την αποξένωση από τα ελλαδικά κομματικά αρκετά νωρίς από το τέλος του κινήματος του `35. Υπογραμμίζω τη λέξη: κομματικά. Από τότε, μόνο σε δυο γεγονότα της ιστορίας μας δόθηκα ολόκληρος, ψυχή και σώμα: στον περασμένο πόλεμο και στο θέμα της Κύπρου. Και στα δυο είδα μεγάλα ξυπνήματα και τρύγησα κάμποσες πικρές εμπειρίες. Και τώρα, αφού πέρασα μια ολόκληρη ζωή κλυδωνισμένη από στρατιωτικά κινήματα, δικτατορίες, μεταπολιτεύσεις, εξάρσεις, ολέθρους και απογνώσεις, αφού τα έζησα όλα αυτά, κατάσαρκα θα μπορούσα να πω, σαν Υπηρέτης του Κράτους, βρίσκω πως είναι θλιβερό και βαρύ, καθώς προχωρούν τα χρόνια, να καταλήγω στο συμπέρασμα πως δεν έχουμε προκόψει ούτε μια γραμμή σʼ αυτά τα ζητήματα. Κι όταν ένας τόπος δε δείχνει προκοπή μέσα σε σαράντα χρόνια, αυτό σημαίνει πως πέφτει κατακόρυφα. [...]

Α. Ζούκας - Τι χάθηκε; Μία άλλη οπτική

Αναγράφω από εδώ:

Πανελλήνιο Συνέδριο Κτηνοτρόφων
 στην Λάρισα - 1920

(Το κείμενο που ακολουθεί είναι η παρουσίαση του Αλέκου Ζούκα στην εκδήλωση – συζήτηση με τον Γιώργο Κολέμπα, συγγραφέα του βιβλίου «Τοπικοποίηση: Μια απάντηση στην παγκοσμιοποίηση», που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 13 Μαρτίου στο Μύλο Ματσόπουλου από την κίνηση αποανάπτυξης τρικαλινών πολιτών)

Το παράθυρό μου

Mεσ’ απ’ το μεγάλο παραθύρι μου
πάντα εκοίταγα το φως
που κάθε μέρα έφερνε ο ήλιος
στην παιδιάτικη την κάμαρά μου

και καλημέριζα τον ουρανό
καθώς στο τζάμι κολλητά,
στο μέλλον έβλεπα
τα μύρια όνειρά μου.

Σχέδια πολλά στο χνώτο
πολλές φορές ζωγράφιζα,
τον κόσμο όλο
που ξεκίναγε, τόσο λαμπρός
απ’ το παράθυρό μου.

Μόνο όταν τ᾽ άνοιξα μια μέρα όμως
είδα, πως ότι έβλεπα τόσο καιρό,
μια ανάκλαση ήταν
από την ζεστή την καμαρά μου
που τώρα έμεινε αδειανή
καθώς τ᾽ αγέρι
μέσα μπήκε, χλωμό
ένα πικρό, πικρό, αστείο

ΙΙ. 2011

α.α.

Γ. Σουρής - Φόροι

«Ο θρίαμβος του Τρικούπη επί
 των δανείωνκαι χρεωκοπιών»:
Γελοιογραφία από την
εφημερίδα «Νέος Αριστοφάνης»

Ένα σατυρικό ποίημα σήμερα και για το σήμερα του Γ. Σουρή από το 1883

Φόροι

Βάλετε φόρους, βάλετε εις την πτωχήν μας ράχη,

ποτίστε με το αίμα μας την άρρωστη πατρίδα

σεις το κρασί και τον καπνό που πίνετε μονάχοι

κι εμείς να σας κοιτάζομε με μάτι σαν γαρίδα

Βαριά φορολογήσετε και το νερό που τρέχει

βάλετε φόρους, βάλετε, η πλάτη μας αντέχει.

Ι. Καποδίστριας - Τι θα απαντούσε σήμερα;

Ι. Καποδίστριας

Έχουν περάσει 180 χρόνια από την δολοφονία του Ι. Καποδίστρια, που προσέφερε τελικά «θυσία το γηραλέον σώμα του εις την Ελλάδα», αλλά ακόμη και σήμερα πολλά από τα κείμενα του πρώτου κυβερνήτη της απελευθερωμένης (και σχεδόν άμεσα εκ νέου υποδουλωμενης) πολυπαθούς Ελλάδας, παραμένουν και έρχονται ως απάντηση σε όσους διατείνονται πως θέλουν να την σώσουν. Κείμενα γεμάτα πόνο αλλά και αγάπη για την πατρίδα, κείμενα τόσο ειλικρινή και με αληθινά οράματα και τιμιότητα που θα ξεσκεπάζουν εσαεί την φτιασιδωμένη υποκρισία όλων αυτών των «ακόρεστων υποκειμένων απλήστου φιλοκερδείας»...
Πραγματικά δεν ξέρω αν η παράθεση κάποιων αποσπασμάτων θα προβληματίσει κάποιους αλλά το θεωρώ σχεδόν χρέος μου αφού τα βρήκα να τα ἀναγράψω εκ νέου (με κάποια σχόλια-σημειώσεις) ακόμη και αν τελικά χαθεί ως μια από τις πολλές φωνές που χάνονται μέσα στους μονόλογους, τις γκρίνιες και την απραγία της αυτοπάθειάς μας.

Καποδίστριας

Στὴν Αὐτοβιογραφία του.

Ὡς Ἕλλην ὁφείλω μόνον ἐκείνην τὴν ἐλευθερίαν νὰ ἐπιθυμῶ, ἣν οἱ Ἕλληνες ἤθελον ἀποκτήσει διὰ τῶν ἰδίων των δυνάμεων καὶ διὰ τής προηγουμένης προόδου των εἰς τὸν ἀληθῆ πολιτισμόν...

Ανώνυμος - «Ο Ρωσσαγγλογάλλος»

Η σκλαβωμένη Ελλάδα

Σήμερα σάτιρα με πολιτικές, κοινωνικές και ηθικές προεκτάσεις που μας έρχεται περίπου από το 1812.... Ο Ρωσσαγγλογάλλος είναι ένα ποίημα σε μορφή διαλόγου μεταξύ δύο (πλαστών) προσώπων, του σκλαβομένου Φιλέλληνα και του ομώνυμου Ρωσσαγγλογάλλου, δηλαδή της σύνοψης των Μεγάλων Δυνάμεων, που ρωτούν - με διάθεση ειρωνική - για το πως έφτασαν οι Έλληνες σε αυτήν την άθλια κατάσταση.  Άλλωστε ήσαν βέβαια αυτές οι «μεγάλες προστάτιδες» των Ελλήνων... με λίγα λόγια, περίπου όπως και σήμερα - βέβαια ο Γιούνκερ μετά τα περί «περιορισμού εθνικής κυριαρχίας», θα ήθελε ίσως να μας δώσει και επίσημα τον τίτλο του Προτεκτοράτου, μην ξεχνάμε ότι protect σημαίνει προστατεύω.

Ἀναγράφω λοιπόν παρακάτω τους πρώτους ιδιαίτερα καυστικούς 37 στίχους όπως τους ανακάλυψα στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ' Γυμνασίου: 

Κοινοτισμός, Μια αίγλη φωτός! - [5] Ο Κοινοτισμός και τοπική αυτοδιοίκηση

Αυτοδιοίκηση - Συνέλευση Χωρικών
από http://vlasion.blogspot.com/2010_10_01_archive.html

Σήμερα το τελευταίο μέρος του αφιερώματος της εφημερίδας Μακεδονία Κοινοτισμός, Μία αίγλη φωτός! και συγκεκριμένα αποσπασματα από μελέτη του Ν. Πανταζόπουλου (1912-2001), ενός μεγάλου καθηγητή της Νομικής, για τον ελληνικό κοινοτισμό και την νεοελληνική κοινοτική παράδοση (Υπογράμμιση δική μου):

Ο δρόμος προς την Ζανσκάρ

«Θα έχω έναν αδερφό

 και θα ρωτάω που είναι...»
Κάπου  στην Ζανσκάρ

I. Grave

Δεν θυμόμουν… Δεν θυμόμουν πια.

Ο ουρανός – ένα καθάριο γαλανό,

δεν σ’ άφηνε – σου έκλεβε τις σκέψεις…

Μα πάλι το γαλάζιο αυτό,

αν και στις υφές αλλότριο, ξένο

είχε μια οικειότητα μυστηριακή ˙

σαν τότε.

Σαν τότε που στην οχλοβοή

άθελα το βλέμμα και η καρδιά

ψηλά στρεφόταν,

σαν απ’ ανάγκη εσώτερη, κρυφή,  

σπασμένη

από το σκότος.

Έβλεπες, τότε, μια ομορφιά ανέγγιχτη, 

μακρινή από τον εγκόσμιο πόνο,

τα κτήρια, τ΄ ατσάλι,

το σκυρόδεμα, τους δρόμους.

Mancando

Δεν ήξερες τότε εσύ αν ήσουν, αν θα’ σουν.

Μήτε αν πότε…

…